Mồ chim nhạn

MỒ CHIM NHẠN
(dao_hoa_daochu dịch)

Thế gian hỡi chữ tình khó biết,
Hứa một lời, sống chết không phai.
Trời nam đất bắc sánh vai,
Hẹn khi cánh mỏi về nơi mặn nồng.

Khi hoan lạc thì cùng vui thú,
Lúc biệt ly lại khổ vì xa.
Nam nhi rốt cuộc vẫn là
Bởi vì nhớ nguyệt thương hoa mà sầu.

Lời người nói giờ đâu gió thoảng,
Đã bay xa lên vạn tầng mây,
Thiên Sơn chiều tuyết phủ dày,
Về đâu chiếc bóng lắt lay một mình?

Sông Phần đó lặng yên tịch mịch,
Vẳng trống khua giết địch năm xưa.
Khói loang nhuộm bạc sắc cờ.
Chiêu hồn nước Sở bây giờ kịp không?

Quỷ trong núi khóc ròng, mưa gió.
Trời hờn ghen, cũng đổ châu sa.
Là hư là thực, khách qua?
Bụi hoang một nấm trước là yến oanh.

Sầu muôn thuở tơ dăng ngàn mối
Vẫn còn lưu mãi đợi tao nhân
Rượu đau, câu hát cuồng ngân
Bên mồ chim nhạn sông Phần ngày xưa.
Mô ngư nhi
(Phiên âm Hán Việt)

Vấn thế gian tình thị hà vật
Trực giao sinh tử tương hứa
Thiên nam địa bắc song phi khách
Lão sí kỷ hồi hàn thử

Hoan lạc thú
Ly biệt khổ
Tựu trung cánh hữu si nhi nữ


Quân ưng hữu ngữ
Diểu vạn lý tằng vân
Thiên sơn mộ tuyết
Chích ảnh hướng thùy khứ.

Hoành Phần lộ
Tịch mịch đương niên tiêu cổ
Hoang yên y cựu bình Sở
Chiêu hồn Sở ta hà ta cập

Sơn quỷ ám đề phong vũ
Thiên dã đố
Vị tín dữ
Oanh nhi yến tử câu hoàng thổ

Thiên sầu vạn cổ
Vi lưu đãi tao nhân
Cuồng ca thống ẩm
Lai phóng nhạn khâu xứ.
Bản dịch cũ
(dao_hoa_daochu dịch)[*]

Thế gian hỡi chữ tình khó biết,
Hứa một lời, sống chết không phai.
Trời nam đất bắc chia hai,
Chân mây cánh mỏi lại hoài những xưa.

Khi hoan lạc cùng đùa vui thú,
Lúc biệt ly lại khổ vì xa.
Nam nhi rốt cuộc cũng
Vì chưng tiếc nguyệt thương hoa mà sầu.

Lời người nói giờ đâu gió thoảng,
Đã bay xa lên vạn tầng mây,
Tháng năm núi tuyết phủ dày,
Về đâu chiếc bóng lắt lay dặm trường?

Sông Phần đó u buồn tịch mịch,
Vẳng trống khua giết địch năm xưa.
Khói loang nhuộm bạc sắc cờ.
Chiêu hồn nước Sở bây giờ kịp không?

Quỷ trong núi khóc ròng, mưa gió.
Trời hờn ghen, cũng đổ châu sa.
Là hư là thực, khách qua?
Bụi hoang một nấm trước là yến oanh.

Sầu muôn thuở tơ dăng ngàn mối
Vẫn còn lưu mãi đợi tao nhân
Rượu đau, câu hát cuồng ngân
Bên mồ chim nhạn sông Phần ngày xưa.

[*] Bản này bị anh Lãn chê: "Có chỗ hiểu sai, và vẫn còn 'văn thắng chất'."

Đã có 10 nỗi niềm tâm tư (không tính facebook),

Nhật Linh bi bô...

Em thêm một "trước tác" của bác Đào Phò lên đây, và tiếp tục chờ Pútxkin.

Anonymous bi bô...

Bạn dịch thơ hay quá, tôi ghé qua đọc, muốn thêm tư liệu cho bài từ này.

Chuyện kể rằng năm ấy Nguyên Hiếu Vấn (元好問) đi thi, trên đường gặp một người bắt nhạn. Anh ta vừa bắt được một con nhạn và giết chết, còn một con may mắn thoát được nhưng nó cứ bồi hồi bay đi bay lại trên không trung, kêu hoài thảm thiết, bỗng nhiên lao mình xuống đất mà chết. Nguyên Hiếu Vấn cảm động, liền mua con chim nhạn đã chết ấy chôn cất bên bờ sông Phần, rồi lấy đá đắp lên đánh dấu ghi nhớ, gọi là “nhạn khâu” (gò nhạn). Những người cùng đi với ông đều tranh nhau làm thơ làm phú, ông cũng làm một bài, tức là bài "Mô ngư nhi" ở trên.

Bài “Mô ngư nhi” này cứ trở đi trở lại trong “Thần điêu hiệp lữ” bằng giọng ca của Xích luyện tiên tử Lý Mạc Sầu với âm điệu thê lương ai oán.

Lý Mạc Sầu yêu Lục Triển Nguyên, nhưng y lại đi kết hôn, sinh con với kẻ khác, khiến nàng một đời trinh nữ cô đơn. Nỗi tiếc nuối đã biến thành oán hận, đến mức ko việc ác nào mà không làm. Ở Tuyệt Tình cốc nàng thấy Dương Qua trúng độc hoa tình, chứng kiến mối tình thắm thiết của Dương Qua và Tiểu Long Nữ, liền nhớ đến Lục Triển Nguyên khiến cho độc hoa tình phát tác. Nàng đã lăn mình vào ngọn lửa đang rừng rực cháy, ngạo nghễ vương mình đứng dậy, cất lời ca ai oán bài từ “Mô ngư nhi”.

Anonymous bi bô...

Nguyên tác:

摸魚兒(雁丘)

問世間、情是何物,
直教生死相許?
天南地北雙飛客,
老翅幾回寒暑。
歡樂趣、
離別苦,
就中更有痴兒女。
君應有語,
渺萬里層雲。
千山暮雪,
只影向誰去?

橫汾路、
寂寞當年蕭鼓,
荒煙依舊平楚。
招魂楚些何嗟及,
山鬼暗啼風雨。
天也妒、
未信與,
鶯兒燕子俱黃土。
千愁萬古,
為留待騷人。
狂歌痛飲,
來訪雁丘處。

Anonymous bi bô...

Dịch nghĩa:

Mô ngư nhi (nhạn khâu)

Hỏi thế gian, tình là vật gì
Mà khiến ta sống chết một lời hứa lụy
Lữ khách kẻ trời Nam người đất bắc
Khi đôi cánh mỏi, nhớ những lúc ấm lạnh
Khi hoan lạc vui vầy
Lúc chia ly đau khổ
Đều chỉ vì si mê một người con gái
Lời người nói ra
Đã xa tít trên tầng mây vạn dặm
Tuyết chiều trên nghìn ngọn núi
Bóng lẻ ấy biết về đâu

Ngang bước sông Phần
Nhìn cảnh tịch mịch, nhớ tiếng trống năm xưa
Khói hoang vẫn như ngày nao bình quân Sở
Than ôi, khúc chiêu hồn nước Sở nay còn kịp chăng
Quỷ núi khóc trong mưa gió thê lương
Trời cũng hờn ghen
Chẳng thể nào tin được
Chim én chim oanh, rồi cũng thành đất bụi
Ngàn mối sầu vạn cổ
Lưu lại đợi người thơ
Hát trong điên cuồng, uống rượu trong đau khổ
Tìm lại nơi đâu nấm mộ chim nhạn năm nào

Chim Xanh bi bô...

Ở Tuyệt Tình cốc nàng thấy Dương Qua trúng độc hoa tình, chứng kiến mối tình thắm thiết của Dương Qua và Tiểu Long Nữ, liền nhớ đến Lục Triển Nguyên khiến cho độc hoa tình phát tác. Nàng đã lăn mình vào ngọn lửa đang rừng rực cháy, ngạo nghễ vương mình đứng dậy, cất lời ca ai oán bài từ “Mô ngư nhi”.

Thế gian hỡi chữ tình khó biết,
Hứa một lời, sống chết không phai.
Trời nam đất bắc chia hai,
Chân mây cánh mỏi lại hoài những xưa.


Cái này thật quá hay. Nhưng mình đoán là sẽ còn nhiều cái khác quá hay nữa. Bạn ở trên cứ chờ bạn Nhật Linh mà xem.

Thật đúng là vợ xinh, à không, rượu quý để càng lâu lại càng nồng đượm.

P/s: Ôi, Chim Xanh chỉ trách mình sinh quá muộn... Lý Mạc Sầu ơi!

Đim-ma bi bô...

Em rỗi, nên ngồi tỉ mỉ xem kỹ phần "dịch nghĩa" của bác Anonymous (cảm ơn bác), mới thấy Đào Phò dịch thơ thế này phải công nhận là "tinh".

Khói loang nhuộm bạc sắc cờ.
"Song thất lục bát" bây giờ kịp không?

Hả Lý Mạc Đào Phò ơi?

MinhCQ bi bô...

"Trời nam đất bắc chia hai,
Chân mây cánh mỏi lại hoài những xưa."

Chỗ này dịch sai mất rồi, em.

Nhật Linh bi bô...

Đúng là sai thật rồi, nhưng sửa lại có vẻ là khó đây ;'( (Câu chuyện Hán văn...)

Unknown bi bô...

Ngượng quá [emoticon_má_hồng], đâm cóng... tìm mãi chưa ra cách chữa :'(

Unknown bi bô...

Đúng là khó thật, nhưng có vẻ cũng sắp xong rồi đây :^D

Giơ tay bi bô phát biểu bằng nick Google, WordPress...

Bi bô bằng nick facebook, Yahoo...