Động cơ vĩnh cửu (9)

Chẳng ai hình dung được, chẳng ai tin được chuyện này, tôi thì lại càng không. Trăm lần không, ngàn vạn lần không!

Nhưng mặc kệ bao nhiêu lần, mặc kệ tôi, mặc kệ ai, nó đã xảy ra.

Đim-ma đi công tác được gần một tháng thì bị điệu về thủ đô với hai tay bị còng: giáo sư Mút-đờ-rốp bị giết, và thủ phạm không ai khác ngoài nó — Đim-mớt-trờ-ca của chúng tôi. Ở cơ quan điều tra, thái độ của nó hoàn toàn hợp tác, hợp tác đến mức khó hiểu: nó tỉ mỉ hết mức, thậm chí tự khơi ra rồi tỉ mỉ hết mức, tất cả những chi tiết mà bản thân nó không thể không biết là hoàn toàn chống lại nó.

Nó được gọi điện, và chỉ gọi cho tôi, và gọi như hoàn toàn chỉ để “điểm báo” — giống như nó điểm lại cho tôi nghe một tin sáng nó mới đọc trên báo mà nó nghĩ tôi chưa đọc. Tôi gọi ngay cho Nhật Linh, nó khóc ngay, và đến ngay nhà tôi — vẫn khóc; nó hoàn toàn rối bời, tệ hơn tôi rất nhiều. Phi Long đang “bế quan” ở nhà — khoa học gì đó của anh đang đến đoạn “thắt nút”; những lúc như thế anh không còn những thứ bên ngoài.

Nhưng ngay cả anh còn chúng, — và anh sẽ còn chúng ngay: một chuyện như thế này, vào bất kỳ lúc nào, tôi biết, — thì nếu chưa đến mức hoàn toàn tuyệt vọng, tôi cũng sẽ không gọi cho anh.

Phi Long là người gần gũi nhất với tôi theo mọi ý nghĩa. Nhưng cảm giác của tôi luôn rất không thoải mái mỗi khi phải làm bất kỳ một việc gì có thể liên quan anh vào những việc, những mối quan tâm... tôi tạm gọi là “thường nhật” — mặc dù nếu nói thực chất thì chuyện đang xảy ra này, tôi rất khó xác định tính “thường nhật” của nó: có bao nhiêu người từng phải đối mặt thật sự với một việc như thế?

Hồi làm luận án, tôi đã đâm đầu vào một thứ rất khó.

Những chuyện tương tự như thế tính tôi và Đào Phò giống nhau, và cái tính đó càng mạnh lên ở tôi do ảnh hưởng từ nó. Tệ nhất là tôi bị ảnh hưởng nặng cái phong cách tài tử của nó. Tôi luôn thấy nó nhởn nhơ, nghênh ngáo, sống như đi dạo, tủm tỉm, khủng khỉnh, trào phúng với những thứ là nghiêm túc đối với nhiều người khác. Nhưng kiến thức của nó luôn nhiều, rõ ràng, vững vàng, chặt chẽ và rất có hệ thống. Thật khó hình dung là lượng kiến thức nghiêm túc và tử tế đấy, một đứa “tưng tửng” như nó phải học như thế nào và vào lúc nào.

Tất cả những cái đấy rất dễ gây ảnh hưởng.

Và chỉ đến lúc bị “cháy vở”, tôi mới hiểu mình là một nạn nhân, và nhân đó mới vỡ ra vì sao lại thế.

Hóa ra với Đào Phò, học cũng không khác gì đánh lộn, uống rượu, chơi bài, tán tỉnh, đàn sáo, tụ tập... Những việc đó, thích, nó có thể làm liền tù tì liên tùng tục thâu đêm suốt sáng không ngủ nghỉ đến bao giờ hết thắc mắc thì thôi. Trời phú cho nó một thứ thể lực “sức bền vật liệu” với khả năng tự hồi phục cao theo cách nào đấy, đáp ứng được cái kiểu sống — Phi Long gọi là “bất quy tắc có phương pháp” — của nó.

Nhưng tôi thì không có cái “sức bền vật liệu” cơ bắp liên tùng tục như nó. Nó nhăn nhó, chắp tay sau đít, đi đi lại lại, lúc lúc lại đá má gót giày bên này vào má gót bên kia đánh “cốp”, bảo: “Đúp ra thì bách nhục, đ’ được.” Cuối cùng nó hít một hơi dài, rồi thở phì ra: “Tất cả cái luận án ấy có ở trong đầu Phi Long.” Nó giơ ngón tay trỏ: “Vẫn phải tự cố đến hết sức... Nhớ là cùng bất đắc dĩ lắm, nhá!”

Và nó đưa tôi sang ở nhà Phi Long.

Thời gian đó tôi làm việc rất khuya, còn Phi Long thì hình như vẫn luôn như thế. Tôi đã rất cố gắng, Đào Phò ghé qua, nói chuyện với Phi Long, nhìn tôi ranh mãnh và vui vẻ: chắc Phi Long không khó chịu về tôi.

Nhưng tôi cũng chỉ cố như thế được một hồi, rồi tôi mệt mỏi, mệt vật lý, nên không khó nhận ra, và buộc phải “chép” ra ngày càng nhiều hơn những thứ ở trong đầu Phi Long. Lúc đầu anh xếp cho tôi một “phòng nghiên cứu” ở ngay cạnh phòng làm việc của anh, giờ tôi đã chuyển hẳn sang phòng anh, để hỏi cho tiện. Rồi một hôm làm việc muộn tôi ngồi ngủ bò ra bàn, đến lúc lơ mơ tỉnh, tôi thấy bồng bềnh: Phi Long đang bế tôi về phòng ngủ của tôi.

Anh ngồi cạnh, cầm tay tôi, giống như dỗ tôi ngủ lại. Lúc anh đứng dậy để đi, theo một phản xạ tự nhiên khó giải thích, tức thời, tôi níu lấy tay anh. Anh không lưỡng lự, dường như cũng chả ngạc nhiên tí gì, đơn giản đẩy bớt tôi vào như đẩy cái bao, rồi cũng nguyên cả quần áo thế bò lên nằm cạnh tôi, tắt đèn, quay mặt vào tôi, quàng tay qua dỗ dỗ, rồi ngủ.

Buổi sáng, tỉnh dậy trong lòng anh, cảm giác đầu tiên của tôi là hơi ngượng, chắc tôi đã đỏ mặt; nhưng lẫn lộn còn một cảm giác khác, thích hơn ngượng, vô cùng dễ chịu, khó diễn đạt, có lẽ hơi giống như một mong muốn chuyển qua cái ngượng phản xạ đó để sang một cảm giác ngượng khác, ngượng hơn, hay là không ngượng nữa, nhất là trong tình huống như thế này: chuyện này dễ hiểu, sống gần Phi Long, tôi đã bắt đầu thích anh.

Nhưng tôi nhìn vào mắt anh, và mọi thứ chợt rõ ràng ngay: có tình huống nào đâu?

Mắt anh trong veo veo.

Trong đến mức không thể nghĩ khác được.

Phi Long ăn uống đơn giản nhưng không cẩu thả, và ít: ít và ít lần. Nhiều thứ khác ở anh cũng theo cùng nếp ấy. Anh sống đơn giản đến mức tối thiểu, tiết kiệm thời gian và phù hợp với công việc của anh. Tôi đã thích anh, nên ít nhiều bị tự ái, và trong suốt khoảng thời gian sau tôi luôn chú ý để không bị ngủ quên ở bàn học. Luận án làm xong, và có cái gì đó trong tôi tự nhiên cứ tìm cách gắn cảm giác hơi tự ái của tôi với nếp sống đơn giản của anh — tôi hiểu nó muốn tìm một cách giải thích. Và nó phát huy tác dụng: tôi vẫn hay đến nhà anh và tôi càng ngày càng thân với anh hơn.

Buổi sáng hôm ấy, lúc tôi đến, anh đang mải làm việc, đi đi lại lại xung quanh chiếc bàn gỗ to kê ở giữa phòng. Giống như ở nhà, — phòng làm việc và phòng ngủ của tôi vẫn để nguyên đấy, — nên không phải tiếp. Không phiền anh làm việc, tôi ngồi ở chỗ bàn nước trong phòng, — chiếc bàn rất xinh có cái mặt trông như được lát bằng những mảnh gốm sứ vỡ, — hút thuốc “Lạc đà”, uống cà phê đen, bổ táo Bun-ga-ri vỏ vàng mà tôi thích và bây giờ luôn có ở nhà anh ra ăn, và định đọc sách. Tôi đang chăm chú bổ táo thì anh đến, ngồi xuống đối diện, nói luôn:

— Tối qua anh làm việc, đang vừa đi vừa nghĩ vừa nhìn xuống chân, thì dẫm vào vệt trăng rất sáng hắt vào từ ngoài cửa sổ. Trăng sáng quá. Tự nhiên anh không thể nào tập trung suy nghĩ tiếp được, ra đường đi lang thang.

— ...

— Đi không chủ định một lúc, anh thấy anh đang ở đầu phố nhà em... Vừa đúng lúc có người tiễn em về...

— ...

— Tự nhiên lúc ấy, rồi lúc em đã vào nhà, rồi suốt từ đấy... anh thấy cực kỳ bứt dứt lộn xộn hơi khó chịu và mâu thuẫn... Đấy đúng là cảm giác ghen tuông.

Ngay từ lúc anh vừa nói, tôi đã định giải thích ngay. Giải thích về chuyện có người tiễn tôi về. Nhưng có cái gì đó từ bên trong cứ tìm cách giữ tôi lại. Còn bây giờ, tôi thấy người gai gai, những chỗ khớp xương nhủn nhủn, tai tôi ù ào, tim tôi đập lung tung và to đến nỗi tôi chắc là mặt tôi bắt đầu đỏ vì ngượng vì nghĩ là anh đang nghe thấy. Lúc anh nói tôi nhìn anh hai lần, nhanh, và đối chiếu hai lần, tôi nghĩ là anh nhìn tôi không chớp. Nên tôi ngồi im, nhìn xuống. Nhìn hẳn xuống, nên tôi không nhìn thấy, mà chỉ biết là anh đứng lên. Cái bàn nước ở giữa, và tôi đang nghĩ đến “cơ chế” đẹp nhất để tôi đến với anh...

— Trăng sáng quá. Chuyện này chắc còn kéo dài vài hôm.

Anh đã đi về chỗ bàn làm việc.

— Ra anh cho xem cái này. Một trường hợp cấu trúc cơ chế tư duy rất lạ. Tối qua anh đang bị tắc ở đây. Sáng anh dậy sớm, và đã giải quyết được thông suốt.

“Chuyện này chắc còn kéo dài vài hôm” — thực tế dường như đã đúng thế thật. Tôi không biết làm thế nào, tôi không biết phải làm gì với tôi, nên cũng đành “bắt chước” anh, để kệ “chuyện này”, để nó tự qua đi sau “vài hôm”.

Nhưng hệ thời gian của tôi, — tôi đã hầu như biết trước, và nó đã đúng như thế, — khác với của anh nhiều lắm. Bao giờ mới hết “vài hôm” — tôi hoàn toàn không biết; và sống với chuyện này thì không đơn giản như tôi đã có lúc cố nghĩ là nếu tôi cố thì nó sẽ thế. Sự gần gũi giữa tôi và anh, chắc cũng chỉ còn một mức nữa. Và nếu mãi vẫn không hết “vài hôm”, rồi rất có thể tôi sẽ lại níu tay anh, và anh, tôi biết, — đã bao giờ anh từ chối tôi cái gì đâu, — cũng giống như dạy tôi học, dỗ tôi ngủ, anh lại sẽ rất chiều tôi, không phải xã giao, mà sẽ là hết lòng lắm, nhưng lòng anh, nó không còn thắc thỏm “vấn thế gian tình thị hà vật”, chắc đã từ lâu lắm rồi.

Thịt gà, cơm nếp, đàn bà

Cả ba thứ ấy đều là dùng tay

“Em phải thở dài một phát: Nếu như mà có thể, em chắc Long sẽ dùng đũa nốt ấy, phải không Long?”

Tôi nói tôi chưa gọi anh, nếu chưa hoàn toàn tuyệt vọng. Và chưa hoàn toàn tuyệt vọng, vì vẫn còn một người nữa để tôi có thể gọi.

Đấy là Đào Phò.

(Còn tiếp)