Đối thoại trực tiếp với Pút-tin (2014)

K. Kleymenov (dẫn chương trình): Vladimir Vladimirovich, đây là câu hỏi đầu tiên: Ngài đánh giá như thế nào về tình hình ở tỉnh Luhansk và Donetsk?

Vladimir Putin: Để đánh giá tình hình, cho phép tôi quay ngược thời gian một chút rằng điều gì đã xảy ra ở Ukraine trước đây. Trong thời làm Tổng Thống của mình, ông Yanukovych đã từ chối kí thoả thuận với Liên minh Châu Âu và bởi rằng khi kí như vậy, kinh tế của Ukraine sẽ gặp khó khăn, và cuộc sống của công dân gặp khó khăn. Tôi đã từng nói rằng ông ấy cần phải suy nghĩ và tiếp tục nghiên cứu thoả thuận cùng với Tây Âu.

Sau đó bắt đầu một cuộc bạo loạn và cuối cùng dẫn tới việc lật đổ một cách bất hợp pháp chính quyền của Yanukovych, cướp chính quyền bằng bạo lực. Điều này khiến một số người thích, một số người không thích. Và ở miền Đông và Đông Nam, nhân dân rất lo lắng về tương lai của mình và của các thế hệ tương lai. Tôi muốn nói rằng họ đã quan sát rất kỹ làn sóng chủ nghĩa dân tộc cực đoan và sự đe doạ tính mạng của họ, đe doạ tới quyền lợi của các dân tộc thiểu số, trong đó có các dân tộc thiểu số nói tiếng Nga. Tuy rằng là thiểu số, song người Nga ở đây đã sống ở đây lâu đời. Chính quyền mới đã cố gắng loại bỏ tiếng Nga ra khỏi đời sống và nhân dân chống lại việc này. Đương nhiên là những chuyện như vậy khiến người dân lo lắng. Điều gì đang xảy ra tiếp theo?

Lẽ ra phải đối thoại với người dân, chính quyền Kiev lại cất nhắc những tay chân của mình thành lãnh đạo của vùng này, đó là những người giàu có. Người dân không có thiện cảm với những người này và luôn nghi ngờ. Người dân cho rằng những người này đã kiếm chác một cách bất hợp pháp bằng cách bóc lột sức lao động, biển thủ công quỹ. Và đương nhiên là việc này làm quần chúng càng phẫn nộ.

Nhân dân cũng đề cử những người lãnh đạo của mình. Và chính quyền đã làm gì với những lãnh đạo mà người dân đề ra? Bỏ tù tất cả? Và trong bối cảnh như thế, những lực lượng dân tộc chủ nghĩa trỗi dậy, không nộp vũ khí, ngược lại họ còn đe doạ dùng vũ lực. Và miền Đông Ukraine hình thành trào lưu tự vũ trang. Chính quyền ở Kiev lẽ ra phải nghĩ rằng chính quyền cần có nhiều điều phải sửa sai và phải tiến hành đối thoại thì họ lại dùng vũ lực đe doạ tới mức điều máy bay và xe tăng. Đó là tội ác của chính quyền mới ở Kiev.

Tôi hi vọng rằng rồi họ cũng sẽ hiểu đất nước Ukraine đang rơi vào vực thẳm và trong trường hợp này tôi cho rằng việc đối thoại là rất quan trọng để kéo đất nước ra khỏi tình thế ngàn cân treo sợi tóc và đưa cho quần chúng một cuộc đối thoại đúng nghĩa. Chính quyền Kiev hiện nay đã tới miền Đông nhưng họ đã gặp ai ở đó? Đó là những lãnh đạo mà họ dựng lên. Muốn hiểu rõ điều này thì không cần phải tới Donbass, chỉ cần triệu tập họ tới Kiev và tiến hành cuộc họp. Đối với người dân phải tiến hành đối thoại thực sự với đại diện của chính họ, với những người mà nhân dân tin tưởng. Cần phải giải phóng họ khỏi nhà tù, giúp mọi người tổ chức, bầu ra những người đại diện của mình để đối thoại với chính quyền trung ương.

Hiện nay ở miền Đông Ukraine đang nói về việc chính quyền liên bang, còn ở Kiev, rất may là họ cũng nói về tản quyền (phân quyền). Từ đó có nghĩa là gì? Cần phải ngồi vào bàn, nói chuyện và hiểu đúng nghĩa xem chúng ta muốn gì, và tìm ra giải pháp chung. Chỉ có trong đối thoại và trong quy trình dân chủ, không dùng tới vũ lực, máy bay và xe tăng thì mới có thể lập lại trật tự được.

K. Kleymenov (dẫn chương trình): Trong lúc đối thoại giữa các nhà ngoại giao đang diễn ra, đặc biệt ở Geneva là đối thoại 4 bên: Nga, Mỹ, châu Âu và Ukraine, với đại diện Nga là Ngoại trưởng. Ngài có thể dự đoán khung cảnh đối thoại? Quan điểm đối thoại của Nga là gì?

Vladimir Putin: Tôi sẽ vẽ cho các bạn một bức tranh chung thế này, đó là chúng ta đi từ quan điểm rằng đối thoại phải là thực chất. Đối thoại không phải là giữa những người có quyền lực với nhau mà phải đối thoại với nhân dân và luôn luôn tìm được giải pháp thoả hiệp mà tôi đã có lần nhắc tới.

K. Kleymenov (dẫn chương trình): Ngài sẽ trả lời ra sao trước câu hỏi của phương Tây và Kiev, rằng những cuộc nổi dậy ở miền Đông Ukraine có nước Nga đứng sau lưng, cụ thể là bàn tay Moscow đã tổ chức và cung cấp tiền bạc? Thêm nữa, họ còn lập luận rằng, ở đó có một lực lượng quân đội của Nga.

Vladimir Putin: Tất cả chuyện đó là bịa đặt. Ở miền Đông Ukraine không có đơn vị quân đội Nga nào, không có lực lượng đặc biệt nào, không có người Nga chỉ đạo về quân sự. Tất cả do người dân địa phương. Chứng minh tốt nhất là khi họ bỏ mặt nạ ra, họ là người dân. Tôi đã nói với những đồng nghiệp của mình ở phương Tây rằng họ là dân quân du kích, họ không phải đi đâu cả, họ là chủ của mảnh đất họ đang sống, và cần phải đối thoại với họ.

M. Sittel (dẫn chương trình): Về miền Đông Ukraine, chúng ta sẽ quay lại sau. Bây giờ tôi muốn hỏi về Crimea, về quyết định sáp nhập vào Nga. Bởi rằng trong cả cuộc đời làm chính trị của ngài, ngài chưa có một lời nào nói về Crimea. Có thể là ngài nghĩ trong đầu, nhưng trong các cuộc nói chuyện, ngài chưa bao giờ đề cập tới Crimea. Vậy thì quyết định sáp nhập Crimea xảy ra như thế nào? Xin ngài hãy nói về điều đó.

Có ai trong số những quan chức của ngài phản đối chuyện này? Ngài đánh giá thế nào về những mối nguy hại có thể xảy ra khi đưa ra quyết định này, từ những biện pháp trừng phạt về kinh tế cho tới nguy cơ nội chiến đang xảy ra trước mắt chúng ta?

Vladimir Putin: Mối nguy hiểm cơ bản nằm ở chính những mối đe doạ tới người Nga và người Ukraine nói tiếng Nga. Mối đe doạ đó rất cụ thể và rõ ràng. Chính vì thế, nó mới thúc đẩy người dân Crimea tới suy nghĩ về tương lai của mình và sáp nhập vào Nga. Chúng tôi đã lấy đó làm cơ sở để đưa ra các quyết định nhận Crimea về Nga. Tôi đã từng nói rằng nước Nga chưa bao giờ có kế hoạch thôn tính Crimea hoặc có những hành động quân sự đối với Crimea.

Ngược lại, chúng ta đi từ quan điểm cho rằng cần phải xây dựng mối quan hệ hữu nghị giữa Nga và Ukraine, đi từ thực tế về địa chính trị, cũng như việc chúng ta luôn nghĩ và hi vọng rằng đồng bào Nga của chúng ta, những công dân nói tiếng Nga ở Ukraine được sống trong một môi trường thuận lợi, không bị chèn ép và đe doạ. Nhưng cho tới khi xuất hiện khả năng họ bị đe dọa và chèn ép, khi mà nhân dân Crimea bắt đầu lên tiếng rằng họ muốn tự quyết định cuộc sống của mình, chúng tôi nghĩ ngay đến chuyện phải làm gì đó để giúp đỡ họ, chứ không phải là quyết định đưa ra cách đây 5, 10 hoặc 20 năm về trước.

Không ai trong số các thành viên của Hội đồng An ninh mà tôi tham vấn phản đối chuyện sáp nhập. Tất cả đều ủng hộ quan điểm của tôi. Và tôi cảm thấy rất hài lòng, thậm chí là hơn thế, khi tất cả mọi việc được trình bày trong kế hoạch hành động và ngay lập tức kế hoạch đó được thực hiện một cách nhanh chóng, chuyên nghiệp và cương quyết.

K. Kleymenov (dẫn chương trình): Tôi có thể nói rằng, trong thế giới chưa từng có chuyện tương tự như việc sáp nhập Crimea.

Thưa ngài, chúng ta đang sống ở nước Nga, nhưng thực tế là ở Crimea đã tiến hành cuộc trưng cầu dân ý phức tạp trong một thời gian ngắn như vậy, rồi vấn đề an ninh, vấn đề giải giáp vũ khí của lực lượng quân đội Ukraine — tất cả những chuyện đó được tiến hành như nhanh như vũ bão và có cảm giác như tất cả những chuyện như vậy đã được chuẩn bị rất kỹ càng.

Vladimir Putin: Không, chẳng có chuẩn bị gì hết. Tất cả là phản ứng tức thì, xuất phát từ tình hình thực tế đang xảy ra, dựa trên đòi hỏi của người dân được tích góp lại và được thực hiện hết sức chuyên nghiệp.

Nghĩa vụ của chúng ta là đảm bảo an ninh cho người dân, điều kiện sống và cho họ quyền tự do biểu đạt mong muốn. Và chúng ta đã làm chuyện đó. Nhưng nếu không có sự ủng hộ của người dân Crimea thì điều đó là không thể.

Khi mọi chuyện đã rõ ràng, 83% đã tham gia cuộc trưng cầu dân ý, trong số đó có 96% nói có với việc sáp nhập vào Liên bang Nga, rõ ràng là tuyệt đại đa số ủng hộ. Trong trường hợp này thì không thể làm khác được.

K. Kleymenov (dẫn chương trình): Về phát biểu của ngài, chúng ta sẽ quay lại sau. Còn bây giờ, chúng ta có cơ hội được nghe tiếng nói từ Crimea.

M. Sittel (dẫn chương trình): Xin mời thành phố Sevastopol — thành phố anh hùng — tham gia vào cuộc đối thoại với chúng tôi. Ở đó có nhóm phóng viên của chúng tôi: Dmitry Kaystro và Nikolai Dolgachev.

D. Kaystro: Xin chào ngài Tổng Thống! Xin chào các bạn đồng nghiệp, xin chào tất cả những ai đang nghe và xem chương trình truyền hình này.

Đây đích thực là thành phố Nga anh hùng — Sevastopol, và ở trái tim của nó, đại lộ Primorsky có hàng nghìn người, gồm cả lính thuỷ, trí thức, tất cả những người đã góp tiếng nói để đưa Crimea về với nước Nga.

Hôm nay chúng tôi có 2 địa điểm cầu truyền hình. Một trong 2 đầu cầu nằm chính ở một mũi của bán đảo, ở đó có bạn đồng nghiệp của tôi là Nicholas Dolgachev.

N. Dolgachev: Tại khu vực ngay gần vịnh Sevastopol nổi tiếng, nơi đóng quân của Hạm đội biển Đen. Hạm đội này đã tồn tại hơn 200 năm, chúng tôi tới từ khắp Crimea, có sinh viên, người về hưu, cựu chiến binh, công nhân, bác sĩ, binh lính. Chúng tôi đã sẵn sàng nói chuyện.

Xin chào ngài Vladimir Putin!

Vladimir Putin: Xin chào!

N. Dolgachev: ...Sevastopol là thành phố pháo đài, thành phố mang hơi thở của cuộc sống Nga. Công dân nơi đây có quyền nói tiếng Nga, có quyền có giá trị Nga. Những người dân Sevastopol đã bảo vệ những quyền đó trong suốt 23 năm qua. Và họ đã bảo vệ quyền được tiến hành trưng cầu ý dân để quay về Nga. Lần này thành phố đã bỏ phiếu thuận.

Hôm nay mọi người tới đây để đặt câu hỏi với Tổng Thống. Ai muốn đặt câu hỏi? Xin tự giới thiệu.

L. Medvedeva: Người dân và quân đội rất lo lắng về số phận của Hạm đội biển Đen. Đối với mọi người, ở Hạm đội Biển Đen có công việc, nhân sự, nhà máy sửa chữa các loại vũ khí... Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo với Hạm đội Biển Đen và với các xí nghiệp hưởng ngân sách nhà nước?

Vladimir Putin: Chắc mọi người đều biết, chúng ta có một thoả thuận với Ukraine về việc nâng cấp hạm đội, nhưng rất tiếc là thoả thuận đó không được thực hiện tốt, thậm chí là hầu như không được thực hiện. Tôi nghĩ rằng giờ đây vấn đề sẽ không còn. Một phần lớn những tàu hiện đại sẽ được chuyển từ Novorossiysk tới Sevastopol. Điều này cho chúng ta một cơ hội giảm chi phí. Đó là vấn đề đầu tiên.

Vấn đề thứ 2 là Crimea có tiềm năng tốt về sửa chữa tàu bè. Vì vậy, các xưởng đóng tàu sẽ nhận được những khối lượng công việc lớn. Bước đầu, Bộ Quốc phòng đã có đơn đặt hàng đóng tàu trị giá 5 tỉ rúp. Chúng tôi sẽ mở rộng năng lực của Crimea. Crimea rất cần thiết cho chúng ta. Việc này đòi hỏi phải có thời gian. Dĩ nhiên là chúng tôi sẽ cố gắng tiến nhanh theo hướng này. Sevastopol là thành phố anh hùng về quân sự biển của Nga. Chúng tôi đi từ khái niệm đó và sẽ hành động theo khái niệm đó.

D. Kaystro: Ở Sevastopol có rất nhiều người dân đang sinh sống, với những số phận khác nhau, những câu chuyện khác nhau và quốc tịch khác nhau. Những biến cố đau thương trong thời gian gần đây ở Ukraine đã chạm đến trái tim của mỗi người. Tôi muốn đề nghị các bạn đặt thêm các câu hỏi cho Tổng Thống.

Câu hỏi của một người dân: Xin chào ngài Putin! Tình hình hiện tại ở Ukraine không chỉ làm cho 2 nước chia cắt nhau, mà còn gây ra sự chia cắt trong gia đình nhiều người dân. Tôi sống ở Sevastopol, các chị tôi sống ở Ukraine. Những hoàn cảnh như vậy có rất nhiều ở đây. Ở Ukraine đang có chuyện người ta không chịu hiểu nhau trong nhiều vấn đề, thậm chí coi nhau là kẻ thù.

Ngài hãy nói làm thế nào để chúng tôi trở nên thân thiện với nhau?

Vladimir Putin: Dĩ nhiên đây là câu hỏi không vui chút nào. Tất cả chúng ta đang bị chi phối bởi những cảm xúc nhất định. Nhưng nếu chúng ta biết yêu thương nhau và tôn trọng nhau, thì chắc chắn chúng ta sẽ tìm được cách để hiểu nhau. Tôi nghĩ rằng trong khuôn khổ của một gia đình, chuyện đó làm không khó, so với trong khuôn khổ của một quốc gia. Nhưng ngay cả ở khuôn khổ quốc gia, tôi cũng tin rằng chúng ta sẽ tìm được tiếng nói chung với Ukraine. Chúng ta, Nga và Ukraine, có sự ràng buộc chặt chẽ với nhau.

Ở Ukraine, người ta sẽ hiểu rằng nước Nga không thể hành xử khác với Crimea. Có một việc nữa mà tôi muốn nói, điều này chắc phải quay lại không phải một lần. Đó là nếu chúng ta cư xử tôn trọng nhau thì chúng ta phải thừa nhận quyền tự quyết của nhau. Và những người đang sống ở Ukraine cũng phải tôn trọng quyền tự quyết của những người đang sống ở Crimea. Đó là điều đầu tiên.

Điều thứ hai, nước Nga lúc nào cũng bên cạnh Ukraine. Tôi xin nói những sự giúp đỡ mà nước Nga dành cho Ukraine trong nhiều năm qua, nếu như được quy ra tiền bạc, thì phải cỡ hàng trăm tỉ USD. Nhưng vấn đề không phải là tiền, chúng ta được kết nối với nhau bởi rất nhiều quyền lợi chung. Nếu như hai nước chúng ta đều có mong muốn thành công thì chúng ta phải hợp tác, phải cùng sát cánh bên nhau. Và quan điểm này chúng ta phải nhất quyết duy trì, mặc dù hiện tại có rất nhiều cảm xúc lẫn lộn.

M. Sittel (dẫn chương trình): Sevastopol, đề nghị cho thêm câu hỏi.

Rất tượng trưng rằng, các công dân mọi miền Crimea đã đổ về Sevastopol, và mọi người đều coi việc sáp nhập Nga là kết thúc công cuộc bảo vệ thành phố lần thứ 3. Lần đầu tiên là chiến tranh Crimea, Sevastopol đã bảo vệ thành phố trong 349 ngày, còn lần thứ 2 là trong 250 ngày. Lần thứ 3 này là 23 năm. Và lần này thì đã chính thức được sáp nhập với Nga, tuy vậy, đã có rất nhiều vấn đề phát sinh, và chúng ta hãy nghe ý kiến về những vấn đề này.

E. Kostylev: Điều trước hết tôi thay mặt cho bản thân và công dân Crimea xin cám ơn Tổng Thống, chúng tôi đã quay về với đất mẹ nhờ các biện pháp quyết liệt của ngài. Và bây giờ chúng tôi đúng là công dân Nga thực thụ. Tuy vậy, chính quyền tự xưng ở Ukraine đã làm mọi chuyện để gây khó dễ cho chúng tôi. Ví dụ như rút hết hệ thống ngân hàng khỏi Crimea, vì vậy, việc đổi từ tiền Ukraine sang tiền Nga hầu như không thực hiện được, vấn đề thanh toán gặp khó khăn. Đặc biệt là những người về hưu tích góp được một số tiền, nhưng bây giờ muốn nhận cũng không nhận được, bởi vì những ngân hàng này không đáp ứng yêu cầu của chúng tôi. Câu hỏi của tôi là chính quyền Nga điều tiết việc này như thế nào?

Vladimir Putin: Hiện nay đó là vấn đề rất nóng bỏng và ít được điều chỉnh nhất. Tôi nghĩ rằng còn có nhiều vấn đề khó khăn nữa, đặc biệt là về năng lượng và nước. Đúng là với vấn đề ngân hàng, chưa có biện pháp ổn thoả. Chúng tôi sẽ cố gắng thoả thuận với các lãnh đạo Ukraine. Nhưng hiện tại thì chưa có kết quả. Điều này buộc chúng tôi phải tiến hành chuyển sang dùng tiền rúp càng nhanh càng tốt. Vấn đề nằm ở chỗ việc mở tài khoản cho tư nhân và các doanh nghiệp, phát triển mạng lưới của họ. Điều này cần thời gian, nhưng chúng tôi sẽ làm hết trọng trách. Tôi nghĩ sẽ cần khoảng 1 tháng nữa để có thể mở được số lượng tài khoản như mong muốn và tạo ra một mạng lưới, trong đó có các thiết bị ngân hàng hiện đại.

Vừa rồi, ông có nói về những người về hưu, những người hưởng lương ngân sách. Tôi biết rằng ở lĩnh vực kinh tế, tình trạng ngưng trệ đang xảy ra trong hệ thống ngân hàng, nhưng điều này chỉ là hiện tượng tức thời, chúng ta sẽ vượt qua được. Liên quan tới những người về hưu và những người hưởng lương ngân sách, mọi người đều biết chính phủ Nga đã đưa ra quyết định về vấn đề này, và dĩ nhiên là những người ở Crimea sẽ được hưởng lương ngang bằng với người Nga.

Để không xảy ra chênh lệch, có thể dẫn tới lạm phát và tăng giá, chúng tôi đã đưa ra quyết định hành động theo từng giai đoạn. Từ 1/4 sẽ tăng lương những người về hưu và những người hưởng lương ngân sách lên 25%, sau đó lại lên 25% tiếp từ 1/5, rồi tăng tiếp 25% từ 1/6 và kết thúc vào 1/7. Trong khoảng thời gian này, thu nhập của người về hưu và những người ăn lương nhà nước tăng 100%, nghĩa là sự chênh lệch về thu nhập của người về hưu ở Nga và người về hưu ở Crimea là như sau: Lương của người về hưu ở Nga cao gấp 2 lần so với người về hưu ở Crimea, ví dụ như năm nay ở Nga là 11.600 rúp, còn ở Crimea là khoảng 5.500 rúp. Chuyện đó cũng xảy ra với người ăn lương nhà nước — ở Nga, lương của những người này cao gấp 2 lần rưỡi ở Crimea. Còn quân đội, ở Crimea, nếu phục vụ đủ năm, lực lượng quân đội sẽ nhận lương cao gấp 4 lần so với quân đội Ukraine.

Bởi vậy tôi tin rằng, những người đang sống ở Crimea sẽ cảm thấy có lợi về mặt kinh tế khi được sáp nhập vào Nga. Tôi chưa nói đến việc phát triển kinh tế, cơ sở hạ tầng, về nghỉ ngơi và du lịch, về việc này, chúng ta sẽ có dịp được đề cập đến.

M. Sittel: Còn có một vấn đề nữa từ các bà mẹ ở Sevastopol. Maslennikov Elizabeth hỏi: "Liệu một người mẹ trẻ đang đợi sinh bé thứ 2 ở Crimea và Sevastopol có hi vọng về việc nhận trợ cấp sinh nở?".

Vladimir Putin: Tất nhiên là được. Chúng tôi đi từ khái niệm rằng tất cả những ưu đãi và lợi thế mà người dân ở Crimea ở Ukraine vẫn được đảm bảo. Thậm chí ngay cả những ưu đãi đó có ở Nga hay không thì chúng tôi vẫn có những khoản ngân sách để duy trì chúng. Ngoài ra, người dân Crimea và Sevastopol sẽ được nhận những bảo hiểm xã hội mà luật pháp Nga đã phê duyệt cho tất cả công dân thuộc Nga.

M. Sittel: Xin cám ơn, Sevastopol, một câu hỏi nữa.

N. Dolgachev: Có rất đông người, nhưng còn một câu hỏi nữa.

Câu hỏi: Giờ đây mọi người đều coi Crimea chỉ là một thành phố nghỉ mát và du lịch — không hơn. Thế thì công nghiệp và nông nghiệp có vị trí như thế nào, chính phủ Nga sẽ có những bước đi nào, biện pháp nào cụ thể để tiếp tục phát triển những ngành nghề này?

Câu thứ hai, Ngài có hứa thiết lập một vùng kinh tế tự do ở Crimea. Điều này có nghĩa rằng tất cả công dân bình thường ở Crimea đều được hưởng điều đó?

Vladimir Putin: Ông hoàn toàn đúng. Crimea là nơi du lịch, nghỉ ngơi, nhưng không chỉ có thế. Crimea còn có công nghiệp, nông nghiệp. Chúng ta sẽ phát triển những lĩnh vực này. Cụ thể là gì? Có những xí nghiệp rất có tiềm năng, đòi hỏi phải được hiện đại hoá và rót vốn. Chúng ta sẽ làm việc này. Tôi đã nói về công nghiệp đóng tàu, sửa chữa tàu, nhưng cũng có những cơ sở công nghiệp khác. Cơ sở hạ tầng rất đảm bảo, đặc biệt là hạ tầng về bến cảng.

Về vấn đề nông nghiệp, rất tiếc phải nói rằng so với năm 1990, nền nông nghiệp của năm 2013 ở Crimea đã giảm 60%. Nông nghiệp rất cần vốn đầu tư. Có nhiều vấn đề cần phải giải quyết, ví dụ như vấn đề trồng lúa nước thì liên quan nhiều tới việc cần phải điều hoà, sử dụng nguồn nước, đó cũng là vấn đề nan giải. Phải mất nhiều thời gian và nhiều vốn, nhưng chúng ta nhất quyết sẽ làm. Trong lĩnh vực dịch vụ, cũng không được quên rằng Crimea đã có thời rất nổi tiếng về lĩnh vực dịch vụ.

Ví dụ như, Crimea đã nổi tiếng với công tác phục vụ cho Hạm đội Biển Đen, các nhà nghỉ, nhà an dưỡng. Chúng ta cũng chú trọng phát triển. Rất tiếc rằng các lĩnh vực tôi vừa kể đang đi xuống. Tất cả các chuyên gia đã tới Crimea để khảo sát về vấn đề này và đi tới kết luận rằng, hiện tại chưa thể sử dụng được theo các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về vệ sinh dịch tễ. Về câu hỏi người dân ở đây nghỉ ngơi như thế nào. Thật xấu hổ khi phải nói ra, nhưng đúng là có câu trả lời như vậy thật, đó là "Nghỉ ngơi gì ở đó, những người thợ mỏ tới đây, đối với họ thế nào cũng được, họ phủi tay, làm nửa cốc rượu và lăn ra bãi biển". Chúng ta không thể tiếp cận theo kiểu như thế, trong công tác tổ chức nghỉ ngơi cho công dân Nga. Bởi vậy, đòi hỏi tiếp tục đầu tư vốn. Còn chuyện liên quan tới vùng kinh tế tự do mà bạn vừa đề cập, thì cần phải cho phép vốn đầu tư của Nga được tiếp cận tới vùng lãnh thổ Crimea nhanh chóng để tăng tốc quá trình phát triển...

M. Sittel (dẫn chương trình): Thưa ngài Tổng Thống, có một chuyện không thoải mái rằng trong các tin nhắn đến chương trình, có nhiều ý kiến lo rằng Crimea sẽ đánh mất diện mạo của mình, bởi rằng bây giờ những người có nhiều tiền tới đây, lẽ ra phải xây dựng vườn quốc gia thì họ săn bắn, xây dựng các biệt thự lớn, lâu đài, hàng rào. Hệ thống thoát nước ở Crimea từ trước tới nay hầu như không có. Chẳng lẽ lại tiếp tục như thế sao?

Vladimir Putin: Các vị đều biết rằng những thứ liên quan tới biệt thự, lâu đài thực sự đến bây giờ có rất nhiều. Đúng là chúng ta gặp phải vấn đề này, và hiểu rằng, với sự thờ ơ về việc phát triển các khu nghỉ ồ ạt thì những lâu đài xung quanh có hàng rào mọc lên như nấm, những lâu đài này đúng là thuộc về những nhà tài phiệt, hoặc những quan chức lớn mà tôi đã có lần nhắc tới, và điều này vi phạm luật môi trường. Tôi đã có dịp nói chuyện với lãnh đạo cao nhất của Crimea, những cơ quan liên bang về vấn đề này và đều thống nhất quan điểm rằng chúng ta phải đưa ra quyết định chấm dứt ngay lập tức những hành động phá hoại môi trường.

M. Sittel (dẫn chương trình): Có một tin nhắn trong chương trình của chúng ta với nội dung như thế này "Ngài có thể cho biết "những chàng trai này là ai"? Họ trông rất giống người Nga".

Vladimir Putin: Những thanh niên nào?

M. Sittel (dẫn chương trình): "Những người người lịch sự"

K. Kleymenov (dẫn chương trình): Những người được gọi là "little green men" (những người mặc đồ xanh).

Vladimir Putin: Về nguyên tắc, tôi đã nói về vấn đề này không phải một lần, lần thì nói riêng, lần thì nói công khai. Trong những lần trò chuyện với chính khách nước ngoài, tôi đã không giấu giếm rằng nhiệm vụ của chúng ta là đảm bảo cho cuộc trưng cầu dân ý diễn ra một cách hoà bình, cho nên, chúng ta đã áp dụng những biện pháp cần thiết để việc này diễn ra suôn sẻ, chứ không phải như những gì đang xảy ra ở miền Đông Ukraine bây giờ. Cụ thể là làm sao để không có xe tăng, những nhóm vũ trang hay những người với quan điểm quá khích mang vũ khí tự động phá vỡ cuộc trưng cầu dân ý. Vì vậy, đằng sau lực lượng tự vệ Crimea đương nhiên là những binh sĩ quân đội Nga hỗ trợ. Họ hành động lịch sự, nhưng rất quyết liệt và chuyên nghiệp.

Không thể tiến hành một cuộc trưng cầu dân ý cởi mở, trung thực và giúp người dân bày tự do bày tỏ quan điểm của mình theo cách khác được. Phải nhớ rằng, ở Crimea có 20.000 lính được vũ trang đến tận răng, 38 hệ thống tên lửa S-300, các kho vũ khí, đạn dược. Vì thế, nhiệm vụ bắt buộc là phải ngăn chặn bất cứ kẻ nào có thể sử dụng những vũ khí này chống lại dân thường.

M. Sittel (dẫn chương trình): Bây giờ chúng tôi nhường lời cho chỉ huy trưởng Hạm đội Biển Đen Alexander Vitko, xin mời Dmitry Schugoreva.

D. Schugorev: Đến lượt câu hỏi của ngài Alexander Vikto.

A. Vitko: Thưa Tổng tư lệnh, tôi là chỉ huy Hạm đội Biển Đen, Đô đốc Alexander Vitko.

Trước khi đặt câu hỏi, xin cảm ơn ngài và công dân Nga, vì sự ủng hộ dành cho chúng tôi trong thời gian này, trong suốt giai đoạn khó khăn ở Crimea.

Câu hỏi như sau. 23 năm qua, hầu như không có đầu tư cho cơ sở hạ tầng quân sự ở Crimea và bây giờ tình hình rất tồi tệ. Đang có vấn đề đặc biệt khó khăn đối với nhà ở dành cho quân nhân, nhất là những cựu binh sĩ phục vụ cho Hải quân Ukraine, những người hiện đã thuộc biên chế của Hạm đội Biển Đen?

Thưa Tổng Tư lệnh, kết quả của các dự án của ngài đã trở thành niềm tự hào cho nước Nga, vậy thì chương trình của Tổng Thống, hoặc là chương trình có mục tiêu toàn liên bang, giống như hạm đội tàu ngầm ở Vilyuchinsk hoặc ở Geoporta Novorossiysik nhằm ổn định cuộc sống của quân nhân, có được triển khai ở Crimea hay không?

Vladimir Putin: Trước hết, tôi khẳng định có chương trình phát triển của căn cứ hải quân Sevastopol và Hạm đội Biển Đen nói chung sẽ được áp dụng, trong đó có việc đảm bảo nhà lâu dài và nhà ở công vụ cho quân nhân và những người làm các ngành liên quan tới quân đội.

K. Kleymenov (dẫn chương trình): Trong câu trả lời trước ngài có nhắc tới lực lượng tự vệ Crimea. Ở trường quay của chúng ta hôm nay tôi nhìn thấy có một số đại diện của lực lượng này, họ là lực lượng nòng cốt trong những ngày nóng bỏng — Đó là các sĩ quan của lực lượng đặc nhiệm Berkut và cả lính Cossacks. Bây giờ đề nghị đồng nghiệp của tôi hãy chuyển lời cho chỉ huy trưởng của lực lượng Berkut, Yuri Abisov.

Y. Abisov: Thưa Tổng Thống, tôi muốn nói một điều. Lực lượng của chúng tôi đã có mặt ở Kiev khi lực lượng Maidan tước quyền lãnh đạo của Tổng Thống Yanukovych, họ đã đốt lửa, ném đá vào chúng tôi và thậm chí bắn chúng tôi. Hàng chục binh sĩ bị chết, hàng trăm người bị thương, nhưng lệnh đã được phát ra — không được phép đổ máu. Sau đó thì họ bán đứng chúng tôi.

Câu hỏi của tôi là, ngài đã thường xuyên tiếp xúc với cựu Tổng Thống Yanukovych khi ông ta còn là Tổng Thống Ukraine. Chẳng nhẽ ông ta lại thường xuyên hèn nhát và phản bội đến thế? Xin cám ơn.

Vladimir Putin: Trách nhiệm đặt trên đôi vai của người lãnh đạo quốc gia, dù to dù nhỏ, lúc nào cũng rất nặng. Trong những giờ phút gay cấn, con người thường hành động theo kinh nghiệm cuộc sống của mình và những dẫn dắt về giá trị sống.

Còn những gì liên quan đến cựu Tổng Thống Yanukovych thì ông ta đã thực hiện bổn phận của mình theo cách ông ta nghĩ là cần phải làm và có thể phải làm. Tôi với ông ta đã nhiều lần trao đổi với nhau trong giai đoạn khủng hoảng và ngay cả khi ông ta rời Ukraine đến nước Nga. Chúng tôi đã thảo luận tới khả năng sử dụng vũ lực, về vấn đề này, có thể có nhiều cách nhìn nhận, nhưng cốt lõi của câu trả lời nằm ở chỗ rằng đã nhiều lần ông ta nghĩ tới việc sử dụng vũ lực với người biểu tình. Nhưng mỗi lần nghĩ như vậy thì cánh tay của ông ấy cũng không nhấc lên được để kí quyết định sử dụng vũ lực chống lại người dân.

Còn với lực lượng Berkut, chắc chắn rằng ông và những người lính của mình đã hoàn thành nhiệm vụ của mình một cách trung thực và chuyên nghiệp. Điều đó khiến những người lính Berkut được tôn trọng. Chính phủ Ukraine sẽ phải trả giá về những gì đã xảy ra với các ông và cái cách mà các ông đang bị đối xử ở Kiev hiện nay. Bởi đơn giản là không thể hạ gục, hoặc bắt những chiến sĩ bảo vệ quyền lợi quốc gia quỳ gối, không được phép lừa họ, không tước đi của họ quyền được chữa trị y tế khi họ bị thương. Tôi còn biết những chiến sĩ Berkut ở bệnh viện không được điều trị, thậm chí không được cho ăn.

Những lời đề nghị không phải một lần của chúng tôi với chính quyền Kiev rằng chúng tôi sẵn sàng giúp đỡ họ, chúng tôi chưa lần nào nhận được câu trả lời. Nếu một quốc gia mà cư xử với công dân của mình, những công dân đó thực hiện nghĩa vụ một cách trung thực và đúng đắn theo cách đó, thì rõ ràng là quốc gia đó trong tương lai sẽ không nhận được sự phục vụ của những công dân của mình nếu xảy ra những tình huống tương tự.

K. Kleymenov: Trong các câu hỏi của mọi người liên quan tới các sự kiện ở Ukraine có rất nhiều những so sánh lịch sử. Công dân Valery Klimov từ tỉnh Sverdlovsk đơn giản là miêu tả tình hình như sau: "Tổng Thống Chile Salvador Allende ôm súng và quyết định hi sinh trên chiến hào để bảo vệ đất nước mình, còn Tổng Thống Ukraine thì bỏ chạy. Liệu ngài có bảo vệ đến cùng đất nước của mình không?".

Vladimir Putin: Thứ nhất, tôi không cho rằng ông ta bỏ trốn, ông ta thực sự phải rời đi, ông ta không chạy khỏi Kiev mà chỉ đi đến các vùng. Khi ông ta rời Kiev tới các khu vực khác ngay lập tức họ đã chiếm các dinh thự của chính phủ và Tổng Thống.

Khi Yanukovych kí thoả thuận ngày 21/2 và đưa ra cam kết cho hiệp ước này với phe đối lập thì cũng có mặt của các vị bộ trưởng 3 nước là Ba Lan, Pháp và Đức. Ông ta cho rằng thoả thuận sẽ đạt được và được thực thi. Thoả thuận đó là Tổng Thống sẽ không sử dụng quân đội, rút lực lượng cảnh sát, trong đó có cả Berkut khỏi thủ đô. Còn lực lượng đối lập thì rời khỏi toà nhà của dinh Tổng Thống và chính phủ. Tất cả những hàng rào, chiến luỹ được dỡ bỏ, giải giáp lực lượng quân sự.

Ông Yanukovych đồng ý tiến hành bầu cử quốc hội sớm, đồng ý quay lại hiến pháp năm 2004, đồng ý bầu cử Tổng Thống vào tháng 10 năm nay. Nếu như người ta yêu cầu rằng ông ta phải đồng ý bầu cử Tổng Thống sớm hơn, ví dụ như sau 1 tháng hoặc 1 tháng rưỡi, chắc ông ta cũng đồng ý. Nhưng không như vậy.

Ông ta chỉ mới vừa rời khỏi Kiev và chuyển cảnh sát ra khỏi thủ đô thì ngay lập tức, những người biểu tình lấn tới, tiếp tục chiếm dinh Tổng Thống và cơ quan chính phủ, thực hiện cuộc đảo chính với đúng nghĩa của nó. Tại sao phải làm như vậy mà phải làm như vậy một cách hết sức không chuyên nghiệp, một cách mù quáng, đưa đất nước vào tình trạng như ngày hôm nay? Tôi không thể hiểu được và tôi nghĩ rằng không ai có câu trả lời. Còn đối với tôi, như các ngài biết đấy, luôn có cách đưa ra quyết định trong những tình huống gay cấn, dựa trên kinh nghiệm cuộc sống và những giá trị mà tôi theo đuổi. Như mọi người đều biết, công việc của tôi lúc đầu là ở Uỷ ban An ninh Quốc gia thuộc Liên Xô, bộ phận tình báo nước ngoài. Ở đó người ta đã đào tạo chúng tôi, đó là trung thành tuyệt đối với quyền lợi nhân dân và dân tộc.

(...)