Thư gửi Đàm Vĩnh Hưng (Đỗ Trung Quân)

Đỗ Trung Quân 

Tôi đã rút lui khỏi show biz có lẽ cũng đã gần 5 năm. Rút vì  nhớ tới lời nhà văn Trang Thế Hy khi thấy không hào hứng điều gì nữa thì ta nên chọn thái độ “đi chỗ khác chơi!”. Tôi đi chỗ khác nghĩa là về nhà, từ chối mọi lời mời của phim ảnh, truyền hình sau khi không quên cảm ơn những ai còn nhớ đến mình. Đạo diễn Mỹ Hà có lẽ là người bạn vừa giận vừa cảm thông cho tôi khi vì nể bạn mà nhận lời một vai diễn của anh, rồi cũng vì “phải thương lấy mình" đang yên thân trong sân nhà nhỏ hà cớ chi lại lao ra ngoài sương gió phim trường. Tôi từ chối anh giờ cuối.

Tháng bảy cô hồn, câu chuyện của nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 và Đàm Vĩnh Hưng bỗng náo động cả báo mạng lẫn trang cá nhân FB. Tôi đọc và nghe hầu hết ý kiến. Định không lên tiếng vì nghĩ có nên nhúng vào chuyện thị phi hay không? Nhưng rồi thấy mình nên lên tiếng, chỉ với tư cách một người bình thường từng có một thời dính dáng đến show biz Việt Nam.

Với nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9. Những nhận định của ông không dành riêng cho Đàm Vĩnh Hưng mà còn nhiều ca sĩ khác như Thanh Lam. Mỹ Linh, Hồng Nhung, Bằng Kiều, Quang Dũng, Mỹ Tâm vv..Nói ngay đấy là những ý kiến hoàn toàn về chuyên môn, kỹ thuật của người ca sĩ khi thề hiện một ca khúc, nếu không đủ cảm thụ hay vì lý do nào đấy thì dù là danh ca cũng chưa hẳn thể hiện hay được ca khúc ấy. Ông kêu gọi người có giọng hát đẹp thì bớt sa vào kỹ thuật đi, người chưa đủ kỹ thuật, mạnh về hình thể, vũ đạo thì rèn luyện thêm thanh nhạc, [ nhận xét về Hồ Ngọc Hà ]. Những nhận định ấy của một nhạc sĩ lâu năm trong nghề không hẳn là vô ích hay sai trái.

 Hãy hình dung ông đang ngồi trên ghế giám khảo một chương trình nào đó nhận xét các thì sinh ca sĩ vừa kể tên, nếu nhận xét tinh tế, sâu sắc giám khảo Ánh 9 sẽ nhận được tán thưởng của khán giả, nếu không chính xác thì uy tín ông sẽ tổn thất trước tiên [ Đàm Vĩnh Hưng cũng đang làm công việc nhận xét tương tự về “ chuyên môn “ với các thí sinh của mình trên ghế GK “Giọng hát Việt “ ].

 Nhắc lại để thấy vấn đề là CHUYÊN MÔN. Nhạc sĩ lão thành Nguyễn Ánh 9 không bàn về ĐẠO ĐỨC của những ai mà ông nêu tên. Ông nhận xét về Đàm như thế bởi lẽ Đàm chọn hát nhiều thể loại, trẻ có, sồn sồn có, già có, Trịnh Công Sơn có, Bolero cũng có, cái nào đúng Đàm thì Đàm hay cái nào không phải chất Đàm thì chưa hẳn [ như với âm nhạc của Trịnh, nhiều người cho là Đàm thất bại dù Đàm có ý “làm mới", nhưng có lẽ mới chỉ là “ làm khác”. Đấy cũng là một nhận định về âm nhạc ]. 

Nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 có thể nhận định chưa đầy đủ nhưng nó  không sai trong thể loại nhạc không dành cho giải trí thị trường. Nói thẳng ra là đúng với cảm nhận chung của nhiều người nghe nhạc mà hầu hết các ca sĩ không bao giờ có dịp nghe những nhận định thẳng thắn, rất có ích cho mình. Phản hồi  ý kiến của nhạc sĩ đi ra ngoài cái gọi là  chuyên môn là lạc đề hoặc cố đẩy vấn đề đi lạc.

Nhân nói về CHUYÊN MÔN, là người từng cộng tác với Đàm Vĩnh Hưng trong chương trình “Thương hoài ngàn năm" mấy năm trước tôi nghĩ mình có đủ tư cách nhận định vài điều về chính Đàm Vĩnh Hưng: Đấy là một chương trình thành công về doanh thu lẫn chất lượng, nó chứng minh nếu hát đúng sở trường, đúng dòng nhạc phù hợp với giọng hát của mình và những ý tưởng có sáng tạo về sần khấu Đàm  không dở. [ Cho dù vẫn còn yếu tố khác khiến nó chẳng may “ bị dở", ví dụ, nếu hôm ấy ca sĩ tâm trạng không vui, tâm lý bất ổn thì hôm qua anh hát hay, hôm nay anh hát dở là điều bình thường. Vào phòng thu âm chắc chắn hiếm có danh ca  nào chỉ  thu một lần mà xong bài hát, dù nó đã quá quen thuộc với mình ngoài sân khấu ]. Vậy, nếu nhạc sĩ lão thành nói anh hát bài này của ông chưa hay hay không hay, cũng không có nghĩa là toàn thể những gì anh hát đều không hay, đấy là nhận xét nên lắng nghe hơn là nhảy dựng.

Việc anh phản ứng bằng một “tâm thư" nặng vấn đề “trả miếng" mà  hầu hết là vấn đề tình cảm riêng từng có giữa 2 “bố - con" rồi kết luận ông đóng kịch hay “ ngụy quân tử “ thì...bó tay!

 Chuyện “bố" đàn cho” con “hát”, chuyện ông ôm lấy “con” nơi sân khấu, chỗ show biz  không phải chuyện chuyên môn, nó là tình cảm, giao tiếp.  Tôi có thể ví dụ cho dễ hiểu: Bạn tôi là những nhà phê bình văn học, họ rất thân thiết ngoài đời, trên bàn rượu với tôi. Nhưng khi phê bình tác phẩm của tôi là bàn về vấn đề chuyên môn – văn chương. Nếu họ thấy và chỉ ra cái dở của thi pháp, của tư tưởng hay đề tài mà tôi viết là họ đang làm công việc của mình. Tôi phải lắng nghe và cảm ơn họ cho dù nói thật tâm trạng không thoải mái tí nào, ai bị chê mà thoải mái cho được? Nhưng cái họ không ngay ngắn là tôi viết dở họ cứ khen bừa, khen nịnh. Những kẻ cầm bút có chức, có quyền, có tiền là chuyện chả lạ ở xứ mình. Và tôi cũng không thể vì điều phê bình tôi trên trang viết của họ, nó nằm ngoài bàn rượu với tôi mà gọi họ là “ ngụy quân tử “. Hai vấn đề khác nhau hoàn toàn.

Trở lại vấn đề.thái độ “trả đũa" nặng lời với một nhạc sĩ mà bề dày đóng góp cho âm nhạc Việt Nam như nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 của một ca sĩ đang có nhiều cơ hội lẫn thuận lợi trong nghề như Hưng là chuyện dở. Nhiều người than thở “đừng kêu ca con cái bây giờ chửi cha mắng mẹ nữa. Thần tượng của nó đang làm gương, dẫn đường cho nó kia kìa!"

.Các bạn trẻ! Tôi ủng hộ việc cứ trao đổi với cha mẹ nếu cần, vấn đề là THÁI ĐỘ trao đổi. Mỹ Tâm đã làm một  "trao đổi" đúng mực, cô nói đại ý. “Chú là người lớn nói thì có sao đâu” [ chú thích : không nguyên văn ]. Có thể Đàm không chịu là đứa trẻ ngoan như Mỹ Tâm, nhưng ăn miếng trả miếng kiểu Đàm cũng không phải là thái độ cầu thị.

Tôi cũng đọc nhiều phản ứng binh vực anh, có lẽ hầu hết là fans hâm mộ của anh. Có ý kiến đúng mực, bình tĩnh. Nhưng lại có nhiều ý kiến mà tôi không thể trích dẫn ra đây khi phản ứng với nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 và những ai trích đăng bài viết có liên quan cho người đọc rộng đường nhận định. Không trích đăng vì tôi nói thẳng “đấy là những lời lẽ vô giáo dục, hạ cấp”.  Bất kể luân lý phương Đông đấy là  bất chấp đúng sai, bất chấp tuổi tác hàng cha mẹ, không ai có thể đối thoại được. Họ không có luần lý nào để đối thoại ngoài chửi bậy. Họ bảo họ không phải fans của Hưng, tôi cũng hy vọng đúng như thế bởi lẽ chả cần phải là fans của ai, ai cũng được quyền trao đổi khi thấy cần, trừ với lời lẽ vô giáo dục.Thế thôi.

Nhiều người hay tin can tôi “đừng dây với h…” [ họ chơi chữ viết tắt tên Hưng ]. Nhưng tôi nghĩ không sao, tôi trao đổi và tôi không chửi bậy ai ở đây. Tôi cứ nói.

Nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 hẳn đã  buồn rầu. Khi một người có tuổi, lâu năm trong nghề đành phải nói “tôi xin lỗi!" đám ca sĩ con cháu mà ông chỉ góp ý chuyện nghề, hẳn ông đau đớn lắm.  Bởi không dưng nó vượt ra ngoài chuyện nghề, nó giờ đây chính là phạm trù luân lý, là phạm trù LÀM NGƯỜI mà ông cay đắng nhận ra điều gì đấy.[!!! ]

Truyền thông và fans hâm mộ có thể đặt một ca sĩ nào đó lên ngôi vua.nhưng cũng chính một ngày nào đó họ sẽ ném xuống bùn những gì họ từng xưng tụng. Hưng chắc cũng dư kinh nghiệm về điều ấy. Cái để  tồn tại vững chắc chỉ duy nhất đấy là: Nhân cách và sự rèn dũa khả năng đã có của mình.
Vài dòng, tôi lại lui về am tự của mình.

 Kính cẩn chào show biz!

Tác giả gửi Quê Choa

Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm riêng của tác giả

(Bài viết của tác giả Nguyễn Quang Lập)