Nhưng vừa quyết định dứt khoát là sẽ về chỗ tập kết ngay... thì ngay trước mặt tôi đã là cái ngã tư mênh mông rải rác những cột đèn cao áp một ngọn cong cong cao nghêu và gầy guộc, nằm ở góc bên trái, phía trước, khu vực Nhà Trắng.
Đại lộ Ka-li-nhin phóng thẳng một lèo từ trung tâm thành phố — khu Tường thành Krem-linh — đến trước mặt tôi thì đổi hướng chạy xiên sang bên trái khoảng một phần ba góc vuông, chuyển thành Cầu Ka-lin-nhin, rồi lao thẳng qua sông, tới bờ thì nối tiếp vào Đại lộ Ku-tu-dốp. Đường bờ sông bên này, tiếp tục là đường bờ sông, âm thầm chui qua dưới gầm cầu.
Nếu không xiên trái, mà xiên phải, cũng cùng một góc như vậy, thì nó sẽ chạy thẳng về phía tôi, — con đường nhỏ dưới chân tôi, và con đường vuông góc bên tay trái (viền bên trái Nhà Trắng), cùng với Đại lộ Ka-lin-nhin, và Cầu Ka-li-nhin, hòa vào nhau ở chỗ này, làm thành một cái "quảng trường" ngã tư (vì không có xe qua lại) rộng lớn.
Không có xe, không phải vì không dành cho xe chạy, mà vì xe không thể chạy vào được. Không phải chỉ hiện giờ không được, mà đến lúc đánh nhau, thậm chí đánh nhau to, chắc là vẫn không vào được.
Vì nói gì thì nói, mặc dù trên cái "quảng trường" ngã tư đang ướt át và tương đối âm u này hiện tại toàn là những người phục trang xuề xòa dễ dãi — nhiều trong số đó giương ô, xách túi; đi riêng lẻ hoặc níu kéo nhau thành những đám manh mún — đi đi lại lại một cách hơi dáo dác, và không khỏi ngơ ngáo với một vẻ hiếu kỳ của khách tham quan, nhưng xét về vị trí chiến lược, thì đây đối với Nhà Trắng lúc này mà nói, hoàn toàn không khác so với làng Bô-ra-đin-nơ đối với Mát-xcơ-va, hay là huyện Xuân Lộc đối với Sài Gòn, ngày xưa.
Và cũng không rõ là trong số những người đang hò nhau đồng lòng tìm cách "cố thủ" — thậm chí "tử thủ" — ở chỗ này thì có bao nhiêu người sẽ ít nhiều có được một hình dung ở tầm "chiến lược" như tôi, nhưng chắc là phải còn rất nhiều những lý do khác có thể khiến cho một người cảm nhận được tầm quan trọng của khu ngã tư này trong tổng thể những gì rất có thể sẽ xảy ra, — mọi thứ trong phạm vi nhận xét bằng mắt của tôi, một cách sơ bộ, đều nói lên điều đó.
Vị Thống Soái một mắt huyền thoại ở bên kia cầu mà chịu qua đây thật, liệu "chiến trường" ngã tư này có độc đáo hẳn đi không thì tôi không rõ, còn vắng ông, — vắng Thống Soái Ku-tu-dốp, — thì mọi người ở bên này đều đang nghĩ theo cách của tôi: để phòng thủ chỗ này, phải bịt đầu đại lộ và đầu cầu lại.
Và dù mặt cầu có khi còn to hơn mặt đại lộ, nhưng theo hình dung "chiến lược" của tôi, thì bịt đại lộ sẽ khó hơn bịt cầu, nên chân tôi, một cách tự động, đang hướng về phía đầu đại lộ Ka-li-nhin. Trong lúc vẫn lưu ý để trông mình không bị giống như một "khách du lịch", thì ý nghĩ ở trong đầu tôi không hiểu sao lại hướng ngay đến những chuyện mà bình thường chả bao giờ tôi lại nghĩ... thậm chí chả mường tượng được là mình sẽ có lúc lại đi nghĩ đến nữa.
Theo số liệu tôi từng xem ở đâu đó, thì ở nước tôi một năm có khoảng triệu sáu, triệu bảy người chết, — đại khái cứ nghìn chú thì chết khoảng hơn chục chú. Mỗi ngày chết khoảng bốn nghìn rưởi, — cứ nghĩ thế thì chuyện sống chết đúng là như ngóe. Hay tại nước tôi ít dân — mỗi cây số vuông chỉ lơ thơ đâu đó chừng tám mống — nên tôi thấy thế? Không hiểu nhung nhúc như Tàu khựa thì cảm giác thế nào, — ở đấy hình như những hơn trăm chú một cây số vuông, chắc họ đẻ không cần nghĩ?.. À mà... Tàu khựa đã là gì, — quê ngoại tôi, tức là nước Việt Nam của Phi Long, mỗi cây số vuông, nếu tôi nhớ không nhầm, có tới trên hai trăm chú.
Bớt đi thêm một người, vào một ngày mưa buồn, ở một ngã tư, giữa một thành phố lớn, trong một trận binh biến, — chuyện này tuyệt đối có thì cũng thế mà không có thì cũng thế, khi mà hoàn toàn chẳng cần phải binh với biến gì sất, quanh đây, cùng một loại với tôi, kiểu gì cũng vẫn sẽ có bốn nghìn rưỡi người chết, đơn giản là chết, chết đều đều... hôm nay đến giờ này đã chết thêm được hơn hai nghìn...
Hơn hai nghìn người, nhiều trong số đó vừa mới đấy, có khi chỉ vài phút trước, còn đang đi lại hệt như tôi và những người quanh tôi đây, đi trên đường nhựa, đại lộ, ngã tư, cầu qua sông... mà đường xá cầu cống này, phải cả một thành tựu loài người tiến hóa kinh lắm mới có, và tôi sinh ra đã ở luôn đấy rồi, chứ không phải cởi truồng cầm que nhọn đi đâm gà vịt trong rừng hoang... Chân phải tôi bất giác giậm giậm chiếc giày Ý mấy phát lên mặt đường nhựa ướt mưa, cùng với một nhận thức rất nghiêm túc về cảm giác ở bàn chân. Tự nhiên bây giờ, hoàn toàn có thể thế, bụp phát, không chỉ đường xá cầu cống, giày Ý, mà ngay que nhọn để đâm gà vịt, cũng sẽ chả còn liên... tuyệt đối chả còn liên quan quái gì nữa, một chút mảy may cũng không, dù là chúng vẫn cứ tiếp tục ở đó, vẫn y như thế, hoàn toàn trơ trơ vô cảm đối với những chuyện thêm ai bớt ai đang diễn ra rất bặm trợn ở quanh đây... Mà tôi, và tất cả những người đang ở đây, nếu bụp phát thật, thì cũng người bụp người không, và theo một cách cực kỳ ngẫu nhiên... Anh Lý Tử Long mà ở đây liệu có gì khác không? Chắc cũng thế thôi! Đại bối cảnh như đây giờ, chắc phải tầm Dương Quá... mà bên có súng bên không, phải Tiểu Lý Phi Đao "lệ bất hư phát" có khi mới ít nhiều khả dĩ...
Hồi mới quen, có lần xem Phi Long kể chuyện Tiểu Lý Phi Đao cho Vê-rôn-na nghe (một người kể truyện chưởng, một người nghe, hai người này có thể nằm với nhau và làm việc này suốt đêm, thậm chí suốt đêm này qua đêm khác), tôi đã lăn ra cười, — hôm ấy thì không phải đêm, Vê-rôn-na ngồi nghe, bó gối trên giường, thái độ rất là chăm chú, lo âu, và căng thẳng, còn Phi Long ngồi bên cạnh, thò một chân xuống đất, kể lể (và vừa giải thích, bằng mồm và tay) một cách thật nghiêm túc:
— Ở phía trước chùa Thiếu Lâm có một phiến đá to, khắc chữ... đại khái là "Ra vào xuống xe, xuất trình giấy tờ, cởi vũ khí ra", Lý Tầm Hoan bèn giắt hộ chiếu và phi đao vào bẹn, rồi lẳng lặng tiến vào...
Và cái này đúng là chiến lũy!
Phải tầm vóc như thế mới gọi là chiến lũy, — không như thứ kê ngáng đường ở bên kia.
Mải nghĩ ngợi linh tinh, tôi đã đến đầu đại lộ Ka-li-nhin. Nhưng chiến lũy không ở đây, — một đại lộ lớn, mở vào một ngã tư lớn và lủng củng, còn có cả đường trên đường dưới, đương nhiên là chỗ mở vào này sẽ gồm luôn những khoảng trống hớ hênh, láo nháo, van vát nối vào từ cả hai bên, và nếu dựng chiến lũy lên ngay đây, tất cả chúng tôi sẽ giống như đang công diễn một vở hài kịch cho Thống Soái Ku-tu-dốp ngồi xem, từ phía bên kia cầu; tôi đã hình dung ra ông sẽ dùng cái ống nhòm một ống dài kéo ra kéo vào yêu thích của mình, vừa xem vừa cười, bỏm bẻm cặp môi đầy đặn, đỏ như môi trẻ con, giống kiểu đang nhai giầu, hay là nhai kẹo cao su.
Nhưng đi dấn vào đại lộ thêm một quãng, thì bên tay trái sẽ là tòa nhà cao vút hình cuốn sách mở (sách dày, nhưng bìa mềm, dựng đứng lên, mở trúng giữa, rồi bẻ uốn đều sang hai bên) của Hội đồng Tương trợ Kinh tế, còn bên phải vẫn còn có thể chạm tới (nó kết thúc ở đấy) mặt nhà dọc phố của một tòa nhà cao hơn chục tầng, — dựng chiến lũy ngay quãng này là đẹp nhất.
Và đã có một chiếc tờ-ra-lây-bút màu trắng viền xanh lính thủy đánh bộ, đỗ — hoặc là bị đẩy đến — chắn ngang, đầu xe giúi vào vệ đường bên phải. Nó, mặc dù chắc là loại tờ-ra-lây-bút dài nhất thành phố rồi (có hộp xếp "ắc-coóc-đê-ông" bằng cao su đen nối ở giữa thân), nhưng cũng chỉ chắn được khoảng hơn hai phần ba mặt đường nhựa (đại lộ quả nhiên là đại lộ), cho nên sát cánh với nó từ phía bên kia, còn có thêm một chiếc nữa giống y, nhưng viền xanh da trời và nằm giụi đít vào lề đường bên trái, — hai chiếc nối so le, vậy là kín mít.
Sự che chắn đầy đủ này gây ngay được một cảm giác yên tâm, nhưng vừa yên tâm xong, lại thấy bán tín bán nghi ngay, rằng đấy chỉ là ấn tượng thị giác, — cái chiến lũy "hộp rỗng", lại có cả bánh xe như thế thì làm sao mà chống được xe tăng, nếu như xe tăng thực sự có thể làm được những việc mà tôi vẫn thấy trong các phim về Chiến tranh Vệ quốc?
Và những người lớn chắc xem phim cũng chăm chú, — nếu nhìn kỹ thì thấy các bánh xe hình như đều đã bị xịt hơi, còn ở phía trước (tức là ở phía sau nếu xe tăng theo đại lộ tới đây) hai chiếc tờ-ra-lây-bút, họ đã dựng thêm lên một dãy lổng chổng kéo dài hết mặt đường, cũng là các loại tủ nhỏ, hộp, khung, các loại thanh gỗ, thanh sắt (được cái chủ yếu là thanh sắt)... cắm xiên xẹo lên nhau; vì toàn que là chính nên trống hoang hoác, nhưng được cái to và cao hẳn hơn (cao bằng người) cái chiến lũy "chướng ngại vật" ở đầu đường phía bên kia.
Có năm người, trong đấy ba người hình như — lại — là phóng viên, đứng trên nóc chiếc tờ-ra-lây-bút viền xanh da trời, và chủ yếu họ ngó nghiêng về phía đại lộ, nên tôi cũng muốn xem xem có những gì đang diễn ra ở phía bên đó; nhưng theo chiều đỗ và so le hơi "van vát" của hai chiếc tờ-ra-lây-bút "chiến lũy" thì mọi người có vẻ sẽ đi qua bên kia từ đầu chiến lũy phía bên trái, mà trước mắt tôi thì số người đang đi qua phải lại đông đảo hẳn hơn, nên tôi đứng nhìn họ một tí, rồi đi theo.
Chiến lũy "gậy sắt" bò lên khỏi mặt đường nhựa một đoạn thì gặp phải bờ đá đen vững chãi cao tới mông làm thành một hình chữ nhật ba cạnh dày dặn vây lấy những bậc thang đi xuống lòng đất của lối ngầm qua đường, và ngay ở chỗ gặp ấy có một đôi đã sắp hết tuổi thanh niên đang đứng hôn nhau trông hết sức ngứa mắt; nhưng ngay bờ bên kia lối xuống đất lại có một đống to, xếp dài dọc theo hè phố, toàn là bê tông tấm to và dày, trông mới ngon mắt làm sao, — cảm giác "ngon" này của tôi, và cũng phải là của nhiều người khác, là vì liên quan đến suy nghĩ đang định hướng "chiến lũy" trong mỗi người mà. Tiếc là mặc dù đống này "ngon" và nằm lù lù ngay bên cạnh, nhưng trên chiến lũy vẫn tuyệt chả có một mảnh bê tông nào, — bê tông này mỗi tấm đều nặng lắm, và cá nhân tự phát thì hẳn là đơn giản hơn nhiều so với vài chục người cùng nhau tự phát một cách có tổ chức.
Và chỗ này thực ra là ngã năm chứ không phải ngã tư như tôi đang nghĩ, — ở giữa đầu đại lộ và đầu cầu là đầu một đường phố đi dốc từ phía dưới lên, cho nên lúc bình thường nhìn từ đằng kia lại thì không nghĩ ở đây là đầu phố. Nửa bên trái đầu phố này — cũng — bị một chiếc tờ-ra-lây-bút viền xanh da trời nằm chênh chếch (một cách chểnh mảng hẳn hơn hai chiếc kia) cản đường; đối xứng với nó ở bên phải, tức là về phía cầu, là một cái xe, hoặc cái máy, vàng vàng như cái xe lu nhỏ, nhưng bánh xe là bánh cao su thông thường; cái máy này ngắn, chỉ chắn được một đoạn, nên giữa nó và chiếc tờ-ra-lây-bút lại có một dãy "chiến lũy" láo nháo gậy sắt nữa.
Nên có thể trông thấy bên kia.
Và ở bên đấy có nhiều xe tăng!
Trên con đường nhỏ trước mặt Nhà Trắng cũng đã có mấy chiếc xe tăng giống hệt như vậy, — chắc chúng là cùng bên, và mấy chiếc đấy đã lỏn được vào từ sáng sớm, lúc các chiến lũy còn chưa được dựng lên, — ban nãy tôi đã phải cố tình lờ bọn tăng này đi, vì kế hoạch của tôi là sẽ thị sát các chiến lũy, rồi mới đến tăng.
Đấy là cách làm có hệ thống, tôi thích thế.
Nhưng tôi cũng thích xe tăng lắm.
Nên lại gặp — nhiều — xe tăng ở đây thì tôi lưỡng lự, nửa muốn qua bên kia chiến lũy để xem tăng, nửa muốn tiếp tục nghiên cứu chiến lũy ở đầu cầu theo kế hoạch đã đề ra. Nhưng vừa định bước về phía trước — tức là đi xem tăng, — thì tôi nhận thấy có người đang nhìn tôi.
Thực ra khó phân biệt rõ đấy là nhận thấy, hay là cảm thấy, — chỗ này tương đối đông, và mọi thứ đều láo nháo theo một bản chất bất ổn và bất an, tôi nhìn mọi người, mọi người nhìn tôi, tất cả nhìn lẫn nhau... và trong bối cảnh ấy, nếu bỗng có một thứ gì thật sự yên lặng, thì nó không còn là bối cảnh, và dù muốn dù không, nó sẽ làm người ta chú ý.
Và chú bộ đội này ngồi rất im.
Vẫn phân biệt được bộ đội là "quân nó", nhưng nhất thời tôi chưa hề thấy có chút ác cảm nào. Mặc bộ quân phục màu cỏ úa — Phi Long chắc sẽ gọi là màu nước dưa, nhưng tôi chưa nhìn thấy nước dưa, — đội chiếc mũ lính tăng màu đen các-bon có tai buộc (hình như trong tai buộc này có tai nghe thì phải) nhưng không buộc, chú bộ đội này ngồi bệt trên ụ pháo (ngay cạnh nòng) chiếc đầu tiên trong dãy xe tăng, nên chân chú không co hẳn lên như khi ngồi trên mặt đất, cũng không "thoai thoải" như ngồi ghế; cùi tay phải chú chống lên đầu gối, bàn tay nắm lại, và tì vào phía dưới miệng; cùi tay trái cũng để đối xứng bên gối trái, nhưng cánh tay và bàn tay buông thõng tự nhiên, xiêu xiêu về phía trước, — "bố cục đẹp", theo cách nói của Phi Long.
Gây cảm giác là một bộ phận được gắn vào chiếc xe tăng, ngồi theo hướng nòng pháo, và đầu hơi cúi, chú nhìn về phía tôi — chênh chếch (chỉ bằng mắt) sang trái. Không hiểu sao kiểu nhìn này khiến tôi có cảm giác là chú "nhìn thấy" sự phân vân muốn thay đổi kế hoạch của tôi, nên chân tôi đã tự động hướng về phía đầu cầu.
Ở đầu cầu có hai chiếc tờ-ra-lây-bút và hai chiếc xe buýt màu vàng bí ngô — nhưng một dài một ngắn (không có cao su nối "ắc-coóc-đê-ông") — được bố trí không hiểu sao lại theo một cung cách lộn xộn như thế, nhưng đại khái vẫn chắn kín được mặt cầu. Không thấy chiến lũy "que sắt", — chuyện này làm tôi hơi tiếc vì đã không tìm hiểu ngay, và trong lúc hướng về phía Nhà Trắng để bắt đầu nghiên cứu xe tăng một cách có hệ thống từ đấy, tôi dự định sẽ tham khảo ngay ý kiến của các chú bộ đội tăng ở chỗ ấy về khả năng chống tăng của hệ thống chiến lũy theo kiểu hiện có, chuyện đang làm tôi lo lắng nhất.
Tại vì bên cạnh niềm tò mò "khí giới", thì thoạt nhìn thấy xe tăng, tôi đã phải hết sức cố gắng để gạt ngay ra khỏi ý nghĩ hình ảnh một người mặc sơ-mi trắng, xơ-vin, đứng đơn độc chắn đầu một đoàn xe tăng, — Thiên An Môn năm 1989, mấy ngàn sinh viên Trung Quốc đã bị chết ở đấy.
Châu chấu, ngay có là sơ-mi trắng xơ-vin, thì cũng đá thế quái được xe?!
Tóm lại, xem nốt xe tăng, hỏi nốt các chú bộ đội về chiến lũy chống tăng, rồi thì "Thứ Hai là ngày đầu tuần, bé hứa cố gắng chăm ngoan...", "Tam thập lục kế: Tẩu vi..." — về thôi!
Đúng theo mong muốn của tôi, trên chiếc xe tăng đỗ hơi chếch một chút sang phải lối vào chính diện Nhà Trắng đang có hai chú bộ đội đội mũ lính tăng đứng thò nửa người ra khỏi hai lỗ ụ pháo (trước giờ tôi vẫn tưởng trên ụ pháo chỉ có một lỗ để chui ra chui vào), — sau lưng chú bên phải (xe tăng đỗ dọc con đường nhỏ trước mặt, nòng pháo hướng thẳng về phía bên phải Nhà Trắng) có một nòng súng máy tương đối to, chắc là đại liên, hướng chênh chếch về phía tôi, chắc loại xe đời mới bây giờ có một chú chuyên thò lên để bắn súng máy, còn chú kia sẽ quan sát hoặc làm gì đó khác, cái này hình như không giống tăng T-34 trong phim, mà sao súng máy lại bắn về phía sau?..
Nhưng còn chưa tới nơi, thì tôi thấy có bốn người bỗng — gần như — nhất loạt leo lên xe tăng. Cả bốn người đều láng coóng com-lê, cà-vạt, sơ-mi trắng, nhưng mỗi người lại một màu com-lê riêng. Người đứng ngoài cùng bên phải — từ hướng tôi nhìn, — com-lê xám đậm, xách một chiếc cặp số loại phổ biến, sơn đen nẹp nhôm trắng, kích thước trung bình; người tiếp theo, com-lê trắng sữa, đứng vịn tay trái vào cái nắp ụ pháo mở dựng lên trước mặt chú bộ đội "súng máy"; người thứ ba, com-lê màu tro tím, cúi xuống bắt tay chú này; người thứ tư, com-lê màu ghi sáng, đứng sừng sững ngay sau lưng chú bộ đội "quan sát".
Nhất thời chưa thể hình dung chuyện gì thực sự đang xảy ra, còn đang hồ đồ, thì tôi thấy bốn bề có nhiều người đang chạy vượt lên, nhiều trong số họ đều cầm vật gì đó nho nhỏ trên tay.
(Còn nữa)
Truyện "Lập Trình Viên II" (Phần II — Chương 3):
Truyện "Lập Trình Viên II" (Phần II — Chương 2):
Truyện "Lập Trình Viên II" (Phần II — Chương 1):
Truyện "LẬP TRÌNH VIÊN" (Phần I — Đầy đủ):
Chưa có bạn nào ý kiến ý cò gì cả (không tính facebook).
Giơ tay bi bô phát biểu bằng nick Google, WordPress...
Bi bô bằng nick facebook, Yahoo...