Ngàn năm văn vật đất Thăng Long
Bún chả là đây có phải không?
Anthony Bourdain, đầu bếp nổi tiếng người Mỹ gốc Pháp là người dẫn chương trình Parts Unknown phát sóng trên kênh CNN từ năm 2013. Trong tập 5 của chương trình, phát vào năm 2014 trên CNN, Anthony đã giới thiệu một loạt đặc sản Huế, như bún bò, cơm hến, bánh bèo, bánh bột lọc…
Anthony là một người yêu đất nước Việt Nam và say mê ẩm thực Việt. Ông từng nói trên trang CNN Traveler: “Việt Nam như một hành tinh khác, một hành tinh nhiều món ngon, đã hút tôi vào và không bao giờ thả ra”.
Trước khi có vụ Obama “vi hành bún chả” gây cú sốc với dư luận, thì có thể thấy Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton cũng là người thực sự "mê mẩn" với ẩm thực Việt. Trong chuyến công du Việt Nam vào năm 2000, Clinton đã thưởng thức món bánh cuốn tại khách sạn Sofitel Metropole (Hà Nội) do đầu bếp Hoàng Thị Bích Ngọc(tên thường gọi là chị Nghĩa) chế biến. Sau đó ông còn hai lần “chán cơm thèmphở”, một lần tại Phở Cồ (bên hông Văn Miếu) - Hà Nội và lần sau tại Tiệm phởTấn, đường Phan Chu Trinh cạnh chợ Bến Thành, Tp Hồ Chí Minh. Quán này nhân sự kiện đó mà đổi tên thành Phở 2000. Tại Tp. Hồ Chí Minh, Bill còn đến cả Nhà hàng Hoa Viên, khi ấy mặt tiền còn nằm trên đường Mạc Đĩnh Chi (Quận 1) để thưởng thức bia Tiệp cùng với các món ăn Việt.
Không om xòm, tại nhà hàng KOTO - Hà Nội, Bill Clinton dùng cơm và chụp ảnh chung với các nhân viên nhà hàng (vốn xuất thân từ các trẻ em nghèo đường phố).
Năm 2006, khi sang Việt Nam, thì Tổng thống G.W. Bush cùng vợ mời vợ chồng Thủ tướng Úc John Howard đến ăn tối tại quán Tib, một quán ăn Huế nằm trên đường Hai Bà Trưng (quận 3, Tp. HCM). Món được chọn là càng cua bách hoa và chả giò tôm, do bà Trịnh Vĩnh Tâm (chủ quán và là chị của nhạc sĩ T.C.Sơn) chế biến.
So với Bill Clinton và G.W. Bush “chỉ biết ăn”, ăn xong cám ơn, Obama cũng hăng hái không kém khi ăn tại chỗ đến 2 xuất bún chả, lại còn mua thêm mang về 4 xuất nữa. Điều khác biệt là ở chỗ thực khách Obama đã có một màn "trình diễn ấn tượng" trước các fan hâm mộ còn hơn cả một diễn viên truyền hình chuyên nghiệp.
Nhiều người Việt dễ dãi hầu như chẳng quan tâm đến chuyện Obama - Tổng thống“diễn” và có nhận cát xê "diễn xuất" hay không. Họ đinh ninh rằng chuyến vi hành của Obama tại “sân khấu” số 24 Lê Văn Hưu thể hiện sự “thân thiện” và “gần dân”. Họ xuýt xoa ca tụng rằng Obama đã "tự bỏ tiền túi" (6 đô, tương đương 120 ngàn đồng) ra để trả tiền cho phần ăn của mình. À mà chi phí 6 USD cho một phần ăn gồm 6 xuất bún chả (2 ăn tại chỗ và 4 mang về), một phần nem rán lại còn thêm một chai bia thì có rẻ quá không? Thực ra thì 6USD của Obama chỉ là "đạo cụ", "đạo cụ" của ai, "diễn xong" trả lại người đó, còn toàn bộ chi phí sẽ được thanh toán bằng tiền Việt theo hóa đơn do bà chủ Hương Liên chìa ra và không chỉ đơn giản là 40.000 đ cho mỗi phần bún chả. Một số người khác thì nghĩ một cách đơn giản, rằng: ừ thì là “diễn” đấy, nhưng cũng nhờ “nó” mà món bún chả nhà mình sẽ được quảng bá không công, “mất gì của bọ”?
Kể ra, so với phở và chả giò (tức nem rán) đã nổi tiếng toàn cầu, thì món bún chả “ngàn năm văn vật” (mà phải gọi đầy đủ là bún chả Hà Nội mới chuẩn), thật cũng xứng đáng được Anthony Bourdain và Barack Obama quảng bá trong chương trình Parts Unknown mà CNN dự kiến sẽ phát sóng vào tháng 9 năm nay.
Điều sẽ gây ấn tượng cực kỳ đặc biệt trong chương trình lần này là ở cái chỗ: diễn viên chính trong show diễn là nhân vật quyền lực số một của Hoa Kỳ - Tổng thống Barack Obama.
Thật khó để biết làm cách nào mà Anthony Bourdain lại có thể thuyết phục được cả ngài Tổng thống Hoa Kỳ tham gia “diễn xuất”? Xem ra nếu chỉ nhờ vào sự nổi tiếng và các mối quan hệ rộng rãi mà Anthony Bourdain có được trong vai trò đầu bếp kiêm đạo diễn chương trình có lẽ vẫn là chẳng bao giờ đủ cho dù với một vị Tổng thống sắp hết nhiệm kỳ. Vậy thì vấn đề còn lại, và muôn thuở, vẫn chỉ là chuyện cát xê (cachet). Bao nhiêu thì đủ cho Obama nhận vai???
Và câu hỏi Barack Obama nhận cát xê bao nhiêu có lẽ phải rất nhiều năm sau mới được trả lời.
Diễn viên chính Obama chụp ảnh chung với ekip làm chương trình.
Nhưng, cũng như mọi vở diễn trên sân khấu, ngoài diễn viên chính còn có các vai phụ, mà ta hay gọi là các“diễn viên quần chúng”. Họ là ai và cát xê của họ là bao nhiêu?
Khi bức ảnh dưới đây lần đầu được đăng tải trên truyền thông, đã có nhiều người đặt câu hỏi, liệu những người ngồi ăn các bàn bên cạnh là các nhân viên an ninh hay chỉ là những khách hàng ngẫu nhiên? Và tại sao họ có vẻ như không hề quan tâm tới Obama, nhân vật đang “hot” nhất vào thời điểm này?
Obama và các "diễn viên quần chúng"
Tìm hiểu ra thì họ đúng là những “diễn viên quần chúng” thật, và hầu hết đó là những người hàng xóm ở quanh "sàn diễn" bún chả 24 Lê Văn Hưu.
Trong tấm ảnh trên thì ông Nguyễn Mạnh Hùng, bán cà phê ở nhà kế bên (26 Lê Văn Hưu) là người mặc áo màu vàng ngồi ở bàn trên cùng. Con trai ông, Nguyễn Nhật Trường là người mặc áo màu xanh, ngồi khuất sau lưng Obama, cùng bàn với 2 hàng xóm khác.
Người mặc váy sọc ngang là chị Nga ở số nhà 74 Lê Văn Hưu, con gái chị Nga là người mặc áo màu đỏ, ngồi cùng bàn và đối diện chị.
Chị Nga cho biết: “Tôi và con gái cùng 5 người nữa đều là hàng xóm quanh đó, đang lơ ngơ đứng vỉa hè thì được mời. Lên tầng hai, tôi thấy có 4 người Việt khác. Cùng với ông Obama và bạn, cuối cùng cả tầng hai có 13 người ngồi ăn bún”.
Tất cả các “diễn viên quần chúng” trước khi vào phòng đều phải kiểm tra an ninh và bị tạm thu điện thoại di động. Họ được dặn dò kỹ lưỡng về việc “diễn xuất” sao cho tự nhiên, tuyệt đối không tò mò nhìn vào 3 máy quay cũng như quay ngang quay ngửa nhòm ngó sang bàn bên cạnh. Kết thúc vai diễn sau hơn hai tiếng đồng hồ “diễn xuất” cùng món bún chả, (trong khi Obama "diễn" chưa tới 1 tiếng) họ được yêu cầu ký vào một văn bản cho phép CNN sử dụng hình ảnh của họ trong chương trình Parts Unknown mà không được kiện tụng.
Và cát xê của các “diễn viên quần chúng”? Đâu có cần phải bí mật như với “vai chính” như Obama?
Thì ta đã biết rồi đấy, mỗi người được trả cát xê bằng một xuất bún chả Hương Liên miễn phí. Quy ra thóc thì là 40.000đ/người cho hơn 2 giờ "bị giam lỏng" trên tầng 2 để chờ đợi và “diễn xuất” cùng Obama, vừa ăn cơm rồi như bố con ông Hùng, nhưng no thì no, cũng phải "diễn" tiếp với phần bún chả.
Hết! Có thế thôi!
Kể ra thì cachet như vậy quá hẻo, quá bèo bọt. Nhưng được bắt tay này, chụp ảnh này, rồi nay mai còn lên CNN với Obama nữa kia mà. Vinh hạnh chán!
Khen ai khéo vẽ cho vui thế? :) :) :)
***
Tiếp theo là phần quảng cáo:
Nhưng không chỉ có mỗi bún chả Hương Liên tại số 24 Lê Văn Hưu được Obama quảng bá. Theo một nguồn tin chưa kiểm chứng từ giới kinh doanh Nhà hàng ở Thủ đô, hôm 23-5, sau khi ăn bún chả, Obama đã cắt đuôi thành công toàn bộ hệ thống theo dõi dày đặc và tinh tường của các mật vụ Mỹ, để băng băng lần nẻo đêm khuya một mình mò đến một quán nhậu có tên Phọt Phẹt tửu điếm.
Nhà hàng này tọa lạc tại số 107, phố Quan Hoa - Cầu Giấy - Hà Nội.
Theo các fan hâm mộ tại nhà hàng này thì Obama chẳng có cái... gì đáng hâm mộ, (ảnh chép lại từ Photphet.info)
Tại đây Ngài đặt thực đơn như ảnh dưới, uống rượu Ngô ngâm táo Mèo và bắt tay khá nhiều người hâm mộ tại khu vực Toilet của nhà hàng. Rất nhiệt tình, không hề diễn, không say không về và dĩ nhiên, không típ không bo nhưng cũng không hề thiếu một xu hóa đơn. Và nhất là, no cachet!
Ấy là bởi: nguyên nhà hàng này do anh Lý Hồng Tuân, một luật sư kiêm facebooker, blogger có mỹ danh là Phọt Phẹt đã
bán thân, bán gan, bán thận (và có lẽ bán cả tâm hồn) lập ra hồi tháng 11 năm ngoái. Tại đây anh vừa là nhà quản lý, lại kiêm ca sĩ, vừa chạy bàn, dọn rác lại vừa xử lý miễn phí các vấn đề pháp luật, nếu khách, (cho dù đó có là "Obama vĩ đại")... có thắc mắc hay có yêu cầu. No cachet là vì thế!
Nhà hàng buôn bán cho may,
Đêm đêm Hàn thực, ngày ngày Nguyên tiêu,
Giai nhân tài tử dập dìu,
Càng say vì rượu càng yêu vì tình,
Quản chi lên thác xuống ghềnh,
Làm cho đổ quán xiêu đình như chơi.
...
Quan Hoa - Cầu Giấy người ơi...
Một trăm lẻ bẩy là nơi…hẹn hò!
***
(Bài viết của tác giả Lyhong Tuan)
