Hầu như bây giờ không ngày nào ta không nghe tin có người chết hoặc sắp chết vì ung thư. Đang yên đang lành, phát hiện, mấy tháng sau là đi. Lặng lẽ hay ồn ào cũng là đi. Nhiều người chết vì ung thư lắm, đến mức có người sáng dậy cứ bàng hoàng: Bao giờ đến lượt mình? Và con người đành phải tự bảo vệ mình, bằng nhiều cách. Một trong những cách ấy là… ăn sạch. Bằng mọi cách để ăn sạch, hoặc được coi như là sạch.
Có rất nhiều kiểu nhiều cách để ăn sạch, nhưng có vẻ như chưa có cách nào an toàn 100%. Thịt sạch thì được nuôi bằng cám tổng hợp có chất tăng trọng. Rau sạch thì chia làm 2 loại, loại rau sạch để ăn và loại rau sạch để… bán. Đến không khí cũng ô nhiễm. Chưa đến mức phải mua không khí sạch để thở như một vài đô thị lớn trên thế giới, nhưng giờ không chỉ các bà các cô trùm kín mặt ra đường, mà các ông cũng đeo khẩu trang hùm hụp ra đường rồi, rất nhiều. Và nói thật, trông rất chán, nhưng chán còn hơn là… chết, nên vẫn rất nhiều người chấp nhận chán. Cũng mở ngoặc đơn phát, là ơn giời, cho đến giờ này, chưa thấy ông nào quấn cái váy bà đẻ chạy xe máy dù các ông mặc quần soóc. Nhưng cũng chả biết chừng. Hồi đầu thấy các bà đeo khẩu trang đã buồn cười rồi, giờ mà tự nhiên thấy bà nào mặt mộc chạy ngoài đường có khi lại ngỡ vừa ở hành tinh nào xuống?
Một trong những cách ăn sạch để bảo vệ mình, là… ăn chay.
Hồi còn bé sống ngoài Bắc, tôi cũng có nghe nói ăn chay. Là ăn cơm không, hoặc ăn muối vừng, xì dầu… đơn giản lắm. Nên nghe nói ăn chay là lè lưỡi. Và quả là thời ấy rất ít người ăn chay. Chùa chiền ít, và còn bị phân biệt đối xử, trong lý lịch vẫn có mục theo đạo gì, ai theo thiên chúa hoặc phật giáo là thuộc loại… chậm tiến, cần được theo dõi, bồi dưỡng, rất khó vào Đoàn… nên hầu như chả thấy bạn bè cùng lứa có đứa nào ăn chay, chỉ thấy cứ phơi phới ăn mặn và dè bỉu đồ chay, coi ăn chay là tậm tịt, khổ hạnh.
Đến khi về quê ở Huế thì mới biết té ra chay không phải như mình nghĩ. Chủ nhật lũ sinh viên chúng tôi hay lên chùa ăn chay… chùa. Thứ nhất là cả tuần đói, đây là dịp để cái dạ dày được căng đúng kích cỡ của nó. Thứ hai là lên xem đời sống ở chùa thế nào, chứ đã biết nó mặt ngang mũi dọc ra sao đâu. Và quả là được mở mắt thật, bởi cỗ chay nó khác hoàn toàn những gì tôi từng nghĩ, từng hình dung.
Chả biết từ đâu xuất phát cái từ ăn chùa, tức là ăn không trả tiền, ăn theo, ăn không chính thống, chứ quả là, lên chùa ăn phần lớn là… không mất tiền, trừ phi đặt cho khách kiểu kinh doanh du lịch, nhưng nếu khéo ngoại giao thì vẫn có những bữa tiệc chay được đãi cho cả hàng trăm người, như có lần báo Thừa Thiên Huế đãi khách trong chùa nhân hội thảo báo Đảng khu vực, gọi là báo Thừa Thiên Huế đãi nhưng thực tế là nhà chùa đãi, cỗ bảy tám món, nhiều nhà báo lần đầu tiên được “thời” cơm chay nên đã… quên cả ăn, chỉ chú trọng chụp ảnh. Có những món đẹp đến mức chả ai nỡ gắp, cứ để ngắm suốt buổi.
(Đọc tiếp)
