Theo bà lên chùa tắm Bụt

MIỀN KÝ ỨC
 
Phạm Xuân Thịnh

Tôi bất chợ nhận ra đang là mùa Phật đản, hương sen từ hồ Tây theo gió đưa lên thơm ngào ngạt, ký ức về những ngày xưa lại lặng lẽ trở về.

Bà tôi hay đi chùa, nên ngày bé ở với bà tôi cũng nhiều lần được theo lên chùa. Bà dặn: lên chùa không được nói bậy, nói bậy là bị câm đấy, không được chỉ tay vào tượng, chỉ tay vào tượng là về ốm rụng ngón tay.

Nhớ có hôm bà bảo: mai là ngày tắm bụt đấy, lên chùa mà ăn cháo. Thế là tôi háo hức lắm, nằm cả đêm chả ngủ được, mong đến mai để được lên chùa xem tắm bụt.

Ngày xưa cứ đến 8.4 âm lịch là chùa làng lại làm lễ tắm bụt. Các cụ gọi là ngày bụt đẻ. Trước đó vài ngày kiểu gì trời cũng mưa, bà tôi bảo trời mưa để lấy nước tắm cho bụt. Mọi hôm đi câu tôm, câu cá không sao, nhưng đến 8.4 là phải kiêng kị. Ngày bụt đẻ nên không được sát sinh. Bà dặn thế.

Đến ngày tắm bụt, các cụ mang tượng bụt ra sân lau chùi cho sạch bụi, rồi thay áo mới cho bụt. Áo bụt là một miếng vải đỏ, choàng kín người bụt. Sau khi thay áo mới, áo cũ được cắt ra từng miếng nhỏ chia cho các cụ. Mỗi cụ một miếng và một phần chuối oản.

Bà về nhà lại chia nhỏ miếng vải áo bụt ra. Mỗi người một mảnh. Bà bảo: Đeo áo bụt lên người sẽ không bị ma dấu, không bị ốm, ngủ không mơ bóng đè, đêm đom đóm cũng không dám cõng ma bay vào nhà. Trong tâm trí tuổi thơ non nớt, miếng áo bụt giống như một lá bùa hộ mệnh. Ông anh cả thì mang treo lên cửa sổ ngay chỗ ngủ để đêm ma không vào được, anh thứ thì lấy kim khâu đính lên ngực áo, nhìn đỏ đỏ như đeo huy chương. Còn tôi thì được bà lấy sợi dây dù buộc thành cái vòng đeo vào cổ. Đi đâu cũng tung tẩy, thích lắm.

Mỗi khi bà lên chùa về, bao giờ trong túi cũng có một phần quà. Là một miếng oản và hai quả chuối chùa. Thứ oản làm bằng gạo nếp, đồ cho chín, rồi giã nhuyễn, đóng vào khuôn, ăn rắn rắn bùi bùi. Oản ăn kèm với chuối còn vương mùi hương nơi cửa phật thơm ngon lạ lùng.

Hơn hai mươi năm sau, chùa làng giờ được kiến thiết to rộng hơn. Xa quê nên cũng lâu rồi không còn gặp cảnh từng đoàn các cụ đi chùa về qua ngõ. Trẻ con bây giờ chắc chúng cũng chẳng con ăn oản chùa, chẳng còn tranh nhau miếng áo bụt như ngày nào.

.

Chiều mát, gió từ hồ Tây thổi lồng lộng. Lòng lại nhớ người bà quá cố. Tôi ngồi nhẩm đọc.

"Thuở nhỏ tôi ra cống Na câu cá
Níu váy bà đi chợ Bình Lâm
Bắt chim sẻ trong vành tai tượng phật
Và đôi khi ăn trộm nhãn chùa Trần

Thuở nhỏ tôi lên chơi đền cây thị
Chân đất đi đêm xem lễ đền Sòng
Mùi huệ trắng quện khói trầm thơm lắm
Điệu hát văn lảo đảo bóng cô đồng..."

Trong mỗi chúng ta, ai cũng đều có một khoảng trời ký ức đẹp đẽ. Đó có thể là những ngày cắp sách tới trường, cũng có thể là ký ức về mối tình đầu trong sáng. 

Với tôi, ký ức về những ngày ấu thơ sống bên cạnh bà là những ngày tươi đẹp như thế. Ở đó, có những kỷ niệm sáng lấp lánh, đẹp đến độ, mãi sau này, chỉ cần thoáng nhớ lại thôi, đã khiến tôi mỉm cười thư thái trong lòng! 

Tôi gọi đó là "miền ký ức". Và tôi biết, ký ức tươi đẹp đó sẽ theo tôi suốt cuộc đời này.

(Bài viết của tác giả Xuân Nguyên)