Bài học cần thiết cho cuộc chiến cam go trước mắt:

Thư ngỏ của các nhóm Xã hội Dân sự Đài Loan nhân lễ trao giải “Hành tinh Đen 2009” cho Formosa Plastics Group

Thục Quyên (Save Vietnam’s Nature) phỏng dịch

19/05/2010. Chúng tôi trao giải thưởng cho Tập đoàn Formosa Plastics Group vì những lý do nêu rõ trong bức thư ngỏ này[1] để mọi tầng lớp xã hội có thể thấy được bản chất thực của quý vị:

1. Lợi nhuận đặt trên Quyền con người; Lợi nhuận đặt trên những nguyên tắc Dân chủ

Năm 1989 Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung quốc đã đàn áp đẫm máu phong trào sinh viên ở Thiên An Môn và đã đi vào lịch sử với tên gọi “Cuộc thảm sát Thiên An Môn”. Trong khi toàn thế giới ngưng thở vì sự tàn bạo của chính phủ Trung Quốc, và tất cả mọi động thái thương mại và đầu tư nước ngoài dừng lại, thì doanh nghiệp của quý vị, Tập đoàn Formosa Plastics Group, trở thành đại công ty đầu tiên đầu tư vào Trung Quốc mà bất cần suy nghĩ hay lưu tâm đến những vi phạm nhân quyền trầm trọng của nước này. Quý vị tuyệt đối coi thường những nguyên tắc dân chủ và thản nhiên dựa vào tên đồ tể Bắc Kinh để trục lợi!

2. Formosa Plastics: gây khốn khổ cho trái đất

Là nhà sản xuất nhựa PVC lớn nhất thế giới, quý vị đã đặt vào tay các nhà sản xuất ống nhựa, ván sàn, các sản phẩm trung gian, đồ chơi, giày dép, các sản phẩm văn phòng và các hình thức hàng hoá khác, phương tiện để làm hại sức khỏe của thế hệ hiện tại và cả của những thế hệ tương lai. Sự nguy hiểm của PVC trong suốt chu kỳ sống của nó đã được chứng minh, thêm vào đó tất cả những địa điểm sản xuất và xử lý nó đều mang nồng độ dioxin cao và là nguồn gây rối loạn nội tiết cũng như hóc môn môi trường (environmental hormones), gây ra những thay đổi quan hệ tình dục ở nam giới và tăng tỷ lệ mắc bệnh ung thư vú cho nữ giới. Dù vậy, bất chấp sự đồng thuận quốc tế, Formosa Plastics chỉ quan tâm duy nhất tới một mục đích và một mục tiêu: càng nhiều lợi nhuận đồng thời càng ít chú ý và và càng ít chi tiêu cho xã hội và môi trường càng tốt.

3. Quý vị đã vắt cạn dòng sông lớn nhất của Đài Loan

Dù đã thừa mứa giàu có và quyền lực, quý vị vẫn ép chính phủ phải xây đập Jiji Wier và một đường ống dẫn đặc biệt để quý vị có thể sử dụng 345.000 tấn nước mỗi ngày; ống dẫn của quý vị chạy qua ruộng của nông dân và rút nước của họ, đẩy họ không còn lựa chọn nào ngoại trừ bơm rút từ tầng nước ngầm, dẫn đến tình trạng sụt lún đất tồi tệ nhất của đất nước, và khiến nguyên khu vực đã trở thành một sa mạc cằn cỗi của những cơn bão bụi.

4. Quý vị nhuộm đen bầu trời và những lá phổi của người dân

Tháng 6 năm 2009, giáo sư ngành Y tế công cộng Chan Chang-chuan của Đại học Quốc gia Đài Loan báo cáo một “tương quan đáng kể” giữa nhà máy Cracker hoá dầu thứ sáu của quý vị tại huyện Yunlin và tỷ lệ ung thư người dân những thị trấn gần đó mắc phải: Mailiao, Taisi, Dongshih, Lunbei và Sihhu.

Quý vị có thể tìm cách nhạo báng các nhà nghiên cứu nhưng quý vị không thể phủ nhận rằng với sự mở đầu phun xả những chất bay hơi VOC từ nhà máy này năm 1999 vào không khí, tỷ lệ mắc bệnh ung thư gan tại xã Taisi đã tăng ba mươi phần trăm và tỷ lệ tất cả loại ung thư đã tăng tám mươi phần trăm. Để tránh mùi hôi thối từ chất thải độc hại của quý vị, các em học sinh phải bịt mũi và che miệng bằng khẩu trang.

Quý vị đã nhuộm đen bầu trời và nhuộm đen cả nội tạng của tất cả những ai sống trong tầm ô nhiễm của chất thải nhà máy.

5. Quý vị coi thường vấn đề “hâm nóng toàn cầu” và còn tăng thêm sản xuất khí thải

Qua giai đoạn 4, nhà máy Cracker hóa dầu 6 cùng với các nhà máy điện của quý vị ở gần đó (nhà máy điện gây ô nhiễm thán khí lớn thứ năm trên thế giới) sản xuất 68.000.000 tấn thán khí mỗi năm, một phần tư lượng thán khí Đài Loan thải ra. Nhưng “thành tích” này chưa đủ, quý vị tiếp tục kế hoạch giai đoạn 5 của nhà máy Cracker hoá dầu 6, phớt lờ cuộc khủng hoảng nhân loại đang phải trực diện, phớt lờ sự góp phần gây hỗn loạn khí hậu của quý vị.

6. Di sản gây ô nhiễm nước và đất của quý vị sẽ tồn tại nhiều thiên niên kỷ

Tháng 4 năm 2002, mức vinyl clorua (khí VC) trong nước ngầm tại nhà máy điện Khu công nghiệp Lin Yuan bên ngoài thành phố Kaohsiung, miền nam Đài Loan, đã vượt quá tiêu chuẩn, dẫn đến tình trạng nhà máy 32 hecta này (320.000 mét vuông) bị xếp loại “vùng kiểm soát”.

Tháng 3 năm 2007, nhà máy Cianjheng rộng 10,8 ha của quý vị bị nêu tên là một “vùng kiểm soát bị ô nhiễm” vì lượng kẽm và thủy ngân ngấm trong đất quá cao.

Rồi tháng 3 năm 2010 tin động trời nổ ra về một trong những trường hợp gây ô nhiễm nước ngầm tồi tệ nhất trong lịch sử Đài Loan:

- Nước ngầm dưới nhà máy Renwu sản xuất nhựa PVC của quý vị khi qua kiểm tra cho thấy mức độ chất 1,2-dichloroethane đã quá mức giới hạn pháp lý 302.000 (ba trăm lẻ hai ngàn lần).

- Mười chất độc hại khác đã vượt xa các tiêu chuẩn được chấp nhận, và 35,38 ha đất của nhà máy bị xếp loại “vùng cần xử lý”. Quý vị đã biết rõ tình trạng này từ năm 2002 nhưng thay vì đối phó với các vấn đề, quý vị dồn sức vào một chiến dịch bao che sự thật suốt tám năm nay, đóng góp tích cực vào sự đe dọa sức khỏe của tất cả cư dân trong vùng cũng như 1.390 ha đất nông nghiệp lân cận với nhà máy.

7. Mười ngàn năm di sản chất thải kỹ nghệ quý vị để lại.

Năm 1998, trắng trợn bất chấp “Công ước Basel về kiểm soát vận chuyển xuyên biên giới các chất thải nguy hại và việc tiêu hủy chúng”, công ty của quý vị lén lút vận chuyển 2.799 tấn nước bị ô nhiễm thủy ngân qua Kampuchea giết chết ít nhất một nhân viên có va chạm trực tiếp,và đưa tới kết quả là các cuộc di tản hàng ngàn người khác, khiến toàn quốc gia Đài Loan mang tiếng xấu đối với quốc tế.

Đầu năm 1999, số lượng khổng lồ 8.700 tấn chất thải nguy hại chứa thủy ngân bị phát hiện ở thị trấn Liyushan tại Pingtung (Bình Đông), phía nam Đài Loan, và tuy tất cả những bằng chứng chỉ vào quý vị là thủ phạm thì chính phủ lại trao cho quý vị ba triệu Mỹ kim (3T) tiền trợ cấp. Quả là một lũ mất trí cai quản một nhà thương điên!

8. Quý vị là những kẻ nói dối và lừa đảo!

Để được sự hỗ trợ từ người dân Yunlin cho khu nhà máy hóa dầu ngoài khơi của quý vị - địa điểm đặt nhà máy Cracker hóa dầu 6 - quý vị hứa sẽ xây một trung tâm y tế, một khu vực nghỉ hưu, các trung tâm mua sắm, trường đào tạo điều dưỡng, trung tâm vận chuyển, một Khu nghỉ dưỡng bờ biển, bệnh viện Chang Geng Memorial, và một thành phố Mailiao hoàn toàn mới. Quý vị hứa sẽ mang lại 37.500 chỗ làm cho dân trong vùng.

Tất cả những lời hứa này đã hiện nguyên hình là những “chi phiếu không tiền bảo chứng”. Quý vị có khác gì một băng đảng chuyên lừa bịp?

Gửi những trái tim đen tối của nhóm Formosa Plastics Group: Lương tâm của quý vị đâu?

Quý vị đã hưởng tối đa sự hỗ trợ và trợ cấp của chính phủ Đài Loan, trong khi cơ quan lập pháp làm tất cả những gì cần thiết để tiếp tay quý vị. Vậy mà quý vị không đưa ra được điều gì coi như đền đáp lại cho đất nước cũng như người dân Đài Loan. Lòng tham vô đáy của quý vị tiếp tục leo thang không suy giảm, không đếm xỉa tới các chi phí xã hội và môi trường, mà chỉ đắm mình bày trận chống lại sự minh bạch và sự thật, bằng một chiến dịch những lời dối trá và lừa đảo, làm xã hội băng hoại thành một xã hội chỉ hướng về lợi nhuận, một xã hội trong đó không bao giờ giá trị đạo đức được đặt ra.

Formosa Plastics, quý vị đã thực sự đạt tới đỉnh cao của sự tham lam và độc ác, quý vị là lãnh đạo của những nhóm công nghiệp Đài Loan với những con tim đen tối nhất. Sự giàu có khủng khiếp của quý vị đến từ khai thác nhiên liệu hóa thạch, nhưng ngay cả khi quý vị “ọc” ra toàn bộ số tiền mà quý vị kiếm được qua sự khai thác này, cũng chỉ đủ để trả một phần rất nhỏ cho chi phí nhằm khôi phục lại bầu trời, sông, biển và đất của thiên nhiên. Trong khi quý vị đang bận rộn chia chác, tranh giành bất động sản của ông Y.C.Wang vừa quá cố, chúng tôi hy vọng quý vị sẽ tối thiểu nghĩ đến những món nợ môi sinh do những tổn hại công ty quý vị đã gây ra trong suốt cuộc đời ông Y.C.Wang cho quả địa cầu này và những con người sống trên đó.

Bức thư ngỏ này tuy được gửi tới Formosa Plastics, nhưng cũng là lời kêu gọi chính phủ Đài Loan loại bỏ những gông cùm đau khổ đang được dùng dưới dạng những luật lệ (với những hệ quả của chúng) đã được uốn nắn theo mệnh lệnh của Formosa Plastics, phá hoại cuộc sống của muôn vàn thế hệ hiện tại và tương lai của chúng ta.

Và lời cuối của chúng tôi cho Formosa Plastics là một lời đầy cay đắng: quý vị hãy suy nghĩ về thái độ và những hành vi của mình, hãy buông bỏ những thứ vũ khí sát hại, hãy ngưng trộm cướp và bóc lột Đài Loan, ngay lúc này và cho mãi mãi về sau.

Dịch giả gửi BVN

_______

[1] http://en.wildatheart.org.tw/story/109/6736

(Bài viết của tác giả bauxitevn)